Blokzincirin en temel sorunlarından biri olan Üçleme (Trilemma) problemi için, her ağda farklı farklı çözümler ortaya çıkıyor. Bu sorunu çözmek için projeler ya merkeziyetsizlikten ödün veriyor ya her bloğun büyüklüğünü arttırıyor ya da güvenlikten ödün veriyor.
Bu sorunlarla ilgili tartışılırken Bitcoin’i ayrı tutuyoruz. Çünkü Bitcoin para transferi dışında başka fonksiyonel işlemleri olmadığı için, onda üçleme sorunun çözümlenmesi gerekmiyor. Fakat ekosistemin en önemli parçası olan Ethereum’un ve Ethereum’a benzer tüm blokzincirlerin temel sorunu bunları aşabilmek.
Peki, son kullanıcı için bu sorunlar ne ifade ediyor? Kullanmak istediğimiz hangi ağ olursa olsun, hızlı, güvenli ve merkeziyetsiz olmasını tercih ediyoruz. Fakat bu istekler yeterli mi? Değil, Bu işlemler için bir çok farklı ağ var fakat, güvenlik istediğinizde gideceğiniz tek adres Ethereum oluyor. Diğer sorunları bir kenara bıraksak bile; şuan mevcut sistemde ağ üzerinde sizin cüzdan adresiniz bilen herhangi biri, hangi işlemleri yaptığınızı, hangi NFT’lere sahip olduğunuzu ve tüm varlıklarınızı görebiliyor ve takip edebiliyor. Bu da sizin hackerlara ya da kötü niyetli kişilere hedef olmanız anlamına geliyor.
Bu da bizi son dönemin en önemli teknolojik gelişmelerinden biri olan ZKP- Zero Knowledge Proof metodunun önemine getiriyor. Basit özetle; isterseniz işlemleri ve cüzdan bilgilerinizi gizli hale getirerek daha fazla merkeziyetsizlik ve anonimliğe geçebilirsiniz.
Bu yazımızda inceleyeceğimiz Opside projesi, bu sorunların hepsini çözmek için geliştirmeye devam ettiği blok zincir çözümleriyle hem anonim kalmamızı; hem de daha hızlı, güvenli ve merkeziyetsiz ağa sahip olabileceğimizi ifade ediyor.
Peki, bunu nasıl başaracaklar? Kendi blog yazılarında ve teknik dokümanlarında modüler olarak geliştirilmiş 3 katmanlı mimari ile birlikte PoS ve PoW konsensus mekanizmalarının hibrit kullanılmasıyla başaracaklarını ifade etmişler. Detaylara inelim.
Modüler Blokzincirler
Blok zincir araştırmacıları, optimum sistemi yaratma zorluğuyla uzun süredir boğuşuyor. Amacı tüm kullanıcıları tek bir ağ altında yaşayan sıkı bir şekilde bağlı zincirler grubunda barındırmak olan birçok mimari denenmiştir. Sonuç olarak bir sistemin içinde milyonlarca kullanıcıyı ölçeklendirmenin karmaşık olduğu ve yetmediği kanıtlanmıştır. Layer 1′ leri hızlandırmak için bölmek ve Layer-2 blok zincirler türetildi. Blok zincirleri ayrı bileşenlere bölme kavramı, tek bir blok zincirin her şeyi kendi başına yapması gerekmediği fikrini ortaya çıkardı.
Opside bu modüler yapıyı kullanarak güvenliği ve diğer işlemleri Ethereum, BNB gibi zincirlerden almayı sağlıyor. Ayrıca kendilerinin gelişiminde bulunduğu PoS ve PoW hibrit konsensus mekanizması sayesinde de ağın güvenliğini sağlıyor.
Opside Mimarisi
Opside üç katmanlı bir yapıdan oluşuyor. Layer 1 denilen katman Opside doğrulamalar için kullanacağı Katman yani blok zincirleri ifade ediyor. Burada Ethereum üzerinde geliştirilen proje Layer-1 katmanda Ethereum’a bağlanacak.
2. Katman Opside blok zincirinden oluşacak, ilerleyen bölümlerde bu katmanı detaylı şekilde inceleyeceğiz.
3. Katman ise Rollups denilen bölüm. Burada platformlar, kullanıcılar için çeşitli Web3 projeleri yer alacak, Opside SDK üzerine kurulacak bu yapılarda hem zk teknolojisi ile anonim hale gelmemizi, hem de rolluplar ile Ethereum’un güvenliğinden ve merkeziyetsizliğinden faydalanmamızı sağlayacak.
PoS ve PoW Hibrit Konsensüsü
Opside mimarisinin Katman 2 ve 3’ü, PoS ve PoW’u entegre eden bir mutabakat mekanizmasını paylaşır.
Layer-2 PoS Konsensüsü
Katman-2 bölümünde PoS (Proof of Stake) konsensüsünden yaralanarak hisse kanıtı ile validatorler(yani doğrulayıcılar) çalışmaktadır. Temel olarak ETH 2.0’ın konsensüsü kullanılacak. Bu katmanda isteyen herkes validator olarak yerini alabilecektir. 100bine kadar doğrulayıcı alacak şekilde optimize edilmiş olan ağda, herkesin ağa katılması merkeziyetsizliği arttıracaktır. Burada PoS yapısına katılan validatorler hem blok ödülleri hemde gas fee’lerden komisyon alabilecektir. PoS konsensüsündeki tüm validatorlar sürekli olarak kanıtlarını Katman-1’e göndereceği için işlemler Ethereum bloklarına yazılacaktır.
Layer-3 PoS & PoW Konsensüsü
PoS (Sequencer): Validator, yalnızca katman 2 bloklarını değil, aynı zamanda katman 3 bloklarını da önerebiliyor.(yani veri grubu); yani, validatorler aynı zamanda 3. katmandaki yerel rollup’ların Sequencer‘ıdır. Sequencerlar, 3. katman işlemlerinde işlemden gas ücreti kazanabilirler.
PoW (Prover ): ZKP hesaplaması için yeterli bilgi işlem gücüne sahip olduğu sürece herkes yerel rollup ispatlayıcısı olabilir. Provers, katman 3’teki her bir yerel rollup için ZK ispatları üretir. Prover, PoW kurallarına göre sıralayıcı tarafından gönderilen her katman 3 bloğu için ZK kanıtı üretir.
Opside Token Ekonomisi
IDE (Opside token) için tahsis detayları şöyle; Maksimum arzı 10 milyar IDE olacak. %10’u girişim finansmanı ve yatırımcılar için, %14’ü Opside ekibi ve katkıda bulunanlar için ve %15’i erken test edenler, ekosistem proje geliştiricileri ve gelecekteki potansiyel airdrop’ları içeren topluluk için ayrılmıştır. %28’i, ekosistem geliştirme, takip finansmanı ve diğer amaçları desteklemek için vakfa ayrılmıştır. Kalan %33, veri depolama hizmetleri sağlayan, sıfır bilgi kanıtları oluşturan, blok zincirlerini koruyan ve sözleşmeleri yürüten doğrulayıcılar ve madenciler için ödül olarak hizmet ediyor.
Opside Avantajları
- Opside zk-Rollup çözümü ile daha hızlı, güvenilir ve daha güvenli ağ kullanımı sağlar.
- Katman-3’de bulunan zk-Rolluplar kendi native tokenleri de dahil istediği token ile gas ücretlerini seçme özgürlüğüne sahip olabilirler.
- Katman-3 ‘de geliştirilen projeler dilerlerse 0 gas fee ile tamamen komisyonsuz bir ağ oluşturabilirler.
- Tüm uygulamalar ve veriler blok zincir üzerinde yapılandırılıp geliştirilebilir.
- Opside EVM uyumlu olduğu için Polygon zkEVM, Scroll, zkSync, Starknet gibi farklı zkEVM’lerin SDK’lerini çalıştırabilir.
Yatırımcı ve Ortakları
Piyasanın önemli projeleriyle partnerlikler mevcut. Ayrıca Dao Maker olması dikkat çekici duruyor. Ekip yolun çok başında, Opside geliştirme çalışmalarına 2022 yılının 3 ve 4. çeyreğinde başlandı. Şuan test aşamasına geldiler.
Zaman ilerledikçe projeyle ilgili olarak gelişmeler arttıkça bizde takip ediyor olacağız. Şimdiden Discord kanallarında yerinizi almayı unutmayın. BURADAN girebilirsiniz. Daha fazla detay için projenin linklerini de alta ekliyorum. Siz de kendi araştırmanızı yaparak proje hakkında fikir edinebilirsiniz.
Opside Web sitesi : https://opsi.de/
Opside Twitter Adresi: https://twitter.com/OpsideZK
Yorumlar (2)