Katman 1 Nedir?


0

Layer 1 Ne Demek?

Katman 1, Bitcoin, Ethereum, Solana, BNB zinciri v.b. bir temel ağı ve onun temel altyapısını ifade eder. Katman-1 blok zincirleri, başka bir ağa ihtiyaç duymadan işlemleri doğrulayabilir ve sonlandırabilir. Bitcoin’de gördüğümüz gibi, katman 1 ağlarının ölçeklenebilirliğinde iyileştirmeler yapmak zordur. Bir çözüm olarak geliştiriciler, güvenlik ve fikir birliği için katman-1 ağına dayanan katman-2 protokolleri oluşturur. Bitcoin’in Lightning Network’ü, katman-2 protokolünün bir örneğidir. Kullanıcıların ana zincire kaydetmeden önce serbestçe işlem yapmalarını sağlar. Başka bir deyişle, bir protokol, işlemleri kendi blok zincirinde işlediğinde ve sonlandırdığında katman 1’dir. Ayrıca işlem ücretlerini ödemek için kullanılan kendi yerel jetonlarına da sahipler.

Katman-1’in aksine, ana zincirlerin üzerine inşa edilmiş zincir dışı ve diğer katman-2 çözümler de vardır. Katman 1 ve katman 2, farklı blok zincirlerinin, projelerin ve geliştirme araçlarının mimarisini anlamamıza yardımcı olan terimlerdir. Polygon ve Ethereum veya Polkadot ve parachainleri arasındaki ilişki Layer 1 ve Layer 2 için iyi örneklerdir.

Katman 1 ve Katman 2 Farkı Nedir?

İyileştirmeler söz konusu olduğunda, 1. katmanda her şey çözülemez. Teknolojik kısıtlamalar nedeniyle, ana blok zinciri ağında belirli değişiklikleri yapmak zor veya neredeyse imkansızdır. Örneğin Ethereum, Hisse Kanıtı’na (PoS) geçiyor, ancak bu sürecin gelişmesi yıllar almıştır. Bazı kullanım durumları, ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle katman 1 ile çalışamaz. Örneğin bir blok zincir oyunu; uzun işlem süreleri nedeniyle, Bitcoin ağını gerçekçi bir şekilde kullanamaz. Ancak, oyun yine de 1. katmanın güvenliğini ve merkeziyetsizliğini kullanmak isteyebilir. Bunun için en iyi seçenek, katman-2 çözümü ile katman-1 ağın üzerine inşa etmektir.

Katman 2 çözümleri, katman 1 üzerine kuruludur ve işlemlerini sonuçlandırmak için ona güvenir. Ünlü bir örnek, Lightning Network ‘tür. Yoğun trafik altındaki Bitcoin ağının işlemleri işlemesi saatler alabilir. Lightning Network, kullanıcıların Bitcoin’lerini ana zincir dışındayken hızlı ödeme yapmalarına olanak tanır ve nihai bakiye daha sonra ana zincire geri bildirilir. Bu temelde herkesin işlemlerini tek bir son kayıtta toplayarak zaman ve kaynak tasarrufu sağlar.

Katman 1 Ölçeklendirme Sorunu Nedir?

Katman 1 ağlarla ilgili yaygın bir sorun, ölçeklenememeleridir. Bitcoin ve diğer büyük blok zincirler, artan talep zamanlarında işlemleri işlemek için mücadele ediyor. Bitcoin, çok fazla hesaplama kaynağı gerektiren İş Kanıtı (PoW) fikir birliği mekanizmasını kullanır. PoW merkeziyetsizlik ve güvenlik sağlarken, PoW ağları da işlem hacmi çok yüksek olduğunda yavaşlama eğilimindedir. Bu, işlem onay sürelerini artırır ve ücretleri daha pahalı hale getirir. Blok zincir geliştiricileri, uzun yıllardır ölçeklenebilirlik çözümleri üzerinde çalışıyor, ancak en iyi alternatifler hakkında hala birçok tartışma var.

Katman-1 ölçekleme sorunu için bazı çözümler şunları içerir:

1. Blok boyutunu artırmak, her blokta daha fazla işlemin işlenmesine izin vermek.

2. Yaklaşan Ethereum 2.0 güncellemesi gibi, kullanılan fikir birliği mekanizmasını değiştirmek.

3. Parçalamanın uygulanması. Bir çeşit veri tabanı bölümleme.

Katman 1 iyileştirmelerinin uygulanması için önemli bir çalışma gerekir. Çoğu durumda, tüm ağ kullanıcıları değişikliği kabul etmeyecektir. Bu, 2017’de Bitcoin ve Bitcoin Cash’de olduğu gibi topluluk bölünmelerine ve hatta bir hard fork ‘a yol açabilir.

Katman-1 Sharding (Parçalama) nedir?

Sharding, işlemleri artırmak için kullanılan popüler bir katman-1 ölçeklendirme çözümüdür. Teknik, blok zinciri dağıtılmış defterlere uygulanabilen bir veri tabanı bölümleme şeklidir. Bir ağ ve düğümleri, iş yükünü yaymak ve işlem hızını artırmak için farklı parçalara bölünür. Her parça, tüm ağın etkinliğinin bir alt kümesini yönetir, yani kendi işlemleri, düğümleri ve ayrı blokları vardır. Parçalama ile her bir düğümün tüm blok zincirinin tam bir kopyasını tutmasına gerek yoktur. Bunun yerine, her düğüm, adreslerin bakiyesi ve diğer önemli metrikler dahil olmak üzere yerel verilerinin durumunu paylaşmak için tamamlanan işi ana zincire geri bildirir.

Layer 1 Coinleri – Katman 1 Coinleri Hangileri?

Artık katman 1’in ne olduğunu bildiğimize göre, bazı örneklere bakalım. Çok çeşitli katman-1 blok zincirleri vardır ve çoğu benzersiz kullanım durumlarını destekler. Hepsi Bitcoin ve Ethereum mantığında değildir ve her ağın blok zinciri teknolojisinin merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik üçlemesine farklı çözümleri vardır.

En bilinen Layer 1 (Katman 1) Coinler; Ethereum, Solana, Avalanche, Terra Luna ve Polkadot diyebiliriz. Bunların dışında; Elrond, Harmony, Celo, Kava ve IoTeX iyi örneklerdir. Bu örneklerden bazılarını kısaca inceleyebiliriz.

Harmony:

Harmony, parçalama desteğine sahip, Etkili bir Hisse Senedi Kanıtı (EPoS), katman 1 ağıdır. Blok zincirinin ana ağı, her biri paralel olarak yeni bloklar oluşturan ve doğrulayan dört parçaya sahiptir. Bir parça bunu kendi hızında yapabilir, yani hepsinin farklı blok yükseklikleri olabilir.

Elrond:

Elrond, 2018’de kurulmuş, performansını ve ölçeklenebilirliğini iyileştirmek için sharding (parçalama) kullanan bir katman 1 ağıdır. Elrond blok zinciri saniyede 100.000’den fazla işlemi (TPS) işleyebilir. İki benzersiz ana özelliği, Güvenli Alım Kanıtı (SPoS) konsensüs protokolü ve Uyarlanabilir Durum Paylaşımıdır.

Celo:

Celo, 2017’de Go Ethereum’dan (Geth) çatallanan bir katman 1 ağıdır. Ancak, PoS uygulamak ve benzersiz bir adres sistemi dahil olmak üzere bazı önemli değişiklikler yapmıştır. Celo Web 3 ekosistemi, 100 milyondan fazla işlemin onaylandığı DeFi, NFT’ler ve ödeme çözümlerini içerir. Celo’da herkes bir telefon numarasını veya e-posta adresini ortak anahtar olarak kullanabilir. Blok zinciri, standart bilgisayarlarla kolayca çalıştırılır ve özel donanım gerektirmez.

Günümüzün blok zinciri ekosistemi, katman-1 ağlarına ve katman-2 protokollerine sahiptir. Kafanın karışması kolaydır, ancak temel kavramları kavradığınız anda genel yapıyı ve mimariyi anlamak daha kolay hale gelir. Bu bilgi, özellikle ağ birlikte çalışabilirliği ve zincirler arası çözümlere odaklandıklarında, yeni blok zinciri projelerini incelerken faydalı olabilir.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    be_enmedim
    Beğenmedim

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.