Ekip, fon çekmek ve bir kripto projesi başlatmak için özel bir token oluşturur ve bir token satışı gerçekleştirir. Token satmanın en popüler yollarından biri, tokenleri merkeziyetsiz bir borsada kolayca listelemenize ve token satışından hemen sonra alım satıma başlamanıza izin verdiği için İlk DEX Teklifi olmuştur. Bu makalede, bir token satışına nasıl hazırlanacağınızı, onu başlatmak ve yürütmek için hangi adımları atmanız gerektiğini ve DEX’lerde hangi listeleme seçeneklerinin bulunduğunu öğreneceksiniz.
IDO Nedir?
IDO veya ilk DEX teklifi; adından da anlaşılacağı gibi, merkeziyetsiz borsalarda (DEX’ler) gerçekleşmesi dışında, merkezi borsalardaki ilk değişim teklifine (IEO) benzer bir token satış formatıdır. Bu nedenle, “merkeziyetsiz token satışları”, herhangi bir kullanıcı tokenini herhangi bir kısıtlama olmaksızın dağıtıp merkeziyetsiz bir borsada satabileceğinden, borsanın katılımı olmadan gerçekleştirilebilir.
IDO ve IEO; 2013’te ortaya çıkan ilk token satış formatı olan İlk Para Teklifinin (ICO) evriminde bir sonraki aşama oldu. Ancak, ICO’ların dolandırıcılıkla ilgili birçok sorunu vardı. Tokenlerin satışı, hiçbir şekilde proje kurucularını token ihraç etmeye ve yasal olarak hiçbir şekilde korunmayan yatırımcılara karşı yükümlülüklerini yerine getirmeye zorlamaz. Sonuç olarak, token satışından sonra, birçok ekip proje üzerinde çalışmayı bıraktı ve yatırımcılar ellerinde satamayacakları işe yaramaz tokenlerle kaldı. Yüksek vaatlerin yanı sıra, birçok ICO yatırımcısı hiçbir şey almadı.
Dex (Merkeziyetsiz Borsa) Nedir?
İlk DEX Tekliflerinin ICO’lara göre avantajı, token satışının AMM protokolü olarak da bilinen merkeziyetsiz bir borsada hemen gerçekleşmesidir. Token satışı sırasında bir likidite havuzu oluşturulur ve kullanıcılar, aldıkları tokenleriı IDO’dan hemen sonra takas edebilir.
IDO Nasıl Başlatılır ve Token veya Coin Nasıl Satılır?
IDO’yu başlatmak ve token satmak, birkaç aşamada gerçekleşen bir süreçtir. Tokenlerinizi hazırlık yapmadan alıp, yatırımcılara satamazsınız: büyük olasılıkla, proje hakkında hiçbir şey bilinmiyorsa, onları çok düşük bir fiyata bile satamazsınız. Bu nedenle token satmadan önce zemini hazırlamanız ve yatırımcılara hangi amaçlarla token satışı yaptığınızı detaylı olarak anlatmanız gerekir.
Adım 1: Proje Oluşturma
Tokenleri bir değere sahip olması için, tokenlerinizi ne şekilde kullanılacağını kullanıcılara iletmeniz gerekir. Aşağıdaki soruları cevaplayın:
- Yatırımcılar neden tokenlerinizi satın almak isteyecek?
- Son kullanıcı için değerleri nedir?
- Token sahipleri projenizin kripto para birimini nasıl kullanabilir?
Örneğin, Ethereum’un kendi blok zincir ağı vardır, bu nedenle gaz ağ ücretlerini ödemek için ETH paraları kullanılır. Bu, coinler ve tokenler için sürekli bir talep oluşturur. Ek olarak, DEX’leri, kredi protokollerini, NFT pazar yerlerini ve diğer merkeziyetsiz uygulamaları (dApp’leri) içeren Ethereum temelinde eksiksiz bir DeFi ekosistemi oluşturulmuştur.
Yatırımcılar tokenlerin kendisiyle ilgilenmezler: Projenizin tokenlerinin neden fiyat olarak büyüyebileceğini anlamaları onlar için önemlidir. Başka bir deyişle, yatırımcılar, tokenlerinizin onlara ne gibi faydalar sağlayacağı ve onlardan gelir elde edip etmeyecekleri konusunda endişelidir. Projenizin hangi sorunu çözdüğünü ve kullanıcılara ve yatırımcılara ne gibi faydalar sağlayacağını belirleyin. Projenizin kendi blok zinciri olacak mı? Örneğin, dijital koleksiyonların satışı için bir pazaryeri başlatıyorsanız, kendi blok zincirinize ihtiyacınız yoktur: Ethereum, BNB Zinciri, Solana, Cardano, Polkadot ve benzeri gibi mevcut blok zincirlerinden herhangi birini kullanabilirsiniz.
Blokzincir, yalnızca proje mevcut merkeziyetsiz ağların ana sorunlarından birini çözerse gereklidir: yavaş ve pahalı işlemler, ölçeklenebilirlik veya düşük bant genişliği. Kripto para işlemlerini işlemek ve bunların üzerinde, doğrudan kullanıcılar arasında şeffaf ve güvenli işlemler yapmanızı sağlayan esnek ve işlevsel akıllı sözleşmelerle uygulamalar oluşturmak için blok zincirlerine ihtiyaç vardır.
Layer 1 ve Layer 2 Blok Zincirler Arasındaki Fark Nedir?
Ancak yine de kendi blok zincirinizi oluşturmaya karar verirseniz, güvenli bir blok zincir oluşturabilen ve lansmandan sonra kritik hatalardan kaçınmak için güvenilir bir şekilde test edebilen güçlü bir geliştirme ekibine ihtiyacınız olacaktır. Önemli bir nokta, bir token oluşturma ve bir IDO yürütme amacıdır. Projeye finansman çekmek için özel ilk tur satışlar (private sale) gereklidir. Bu nedenle, yatırımcılara bu fonları ne için topladığınız ve bunları projenin gelişimi için nasıl kullanacağınız konusunda gerekli bilgileri vermeniz önemlidir.
Adım 2: Geliştirme Stratejisi
Böylece projenin fikrini ve konseptini oluşturdunuz. Belki de zaten bir prototipiniz veya en azından bir web siteniz var. Sıradaki ne? Bir sonraki adım, proje için bir Whitepaper (Teknik Rapor) ve bir yol haritası oluşturmaktır. Projeniz hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi sağlayın. Bu, kullanıcıların ve yatırımcıların projeye olan ilgisini artıracaktır:
- Projeniz ne yapıyor ve nasıl benzersiz?
- Onu rekabette öne çıkaran nedir ve ne gibi avantajları vardır?
- Projede tokenler nasıl ve ne için kullanılacak?
- Proje nasıl gelişecek ve gelecekte hangi yeni özellikleri eklemeyi planlıyorsunuz?
Bu aşamada, tokenlerin dağılımı da daha az önemli olmayacaktır. Kural olarak, maksimum token sayısı önceden belirlenir. Tokenleri basmadan önce bile, tokenleri topluluk ve ekip arasında nasıl dağıtacağınızı belirlemeniz gerekir. İşte token dağıtımına bir örnek:
- %15 — Ekip ve danışmanlar
- %10 — Pazarlama
- %5 — Airdrop’lar
- 20% — Sahipler için gelecekteki etkinlikler ve stratejik geliştirme/ödüller
- %15 — Özel Satış
- %25 — Kamu Satışı
Biz sadece birçok projenin whitepaperlarında sıklıkla bulunan ana noktaları listeledik, ancak tokenlerin oranı ekibin önceliklerine bağlı olarak değişebilir: bazıları pazarlama için daha fazla token, diğerleri ise daha fazlasını token satışı için tahsis eder.
Bununla birlikte, bir token satışı için, aynı anda çok sayıda token tahsis etmemek ve bir kısmını gelecekte proje destekçilerini ödüllendirmek için, örneğin DEX’lerde ve likidite havuzlarında stake etme veya farming (çiftçilik) için bırakmak daha iyidir. Bir Teknik Rapor oluşturmak için yardıma ihtiyacınız varsa, Pusula Finans ekibi size yardımcı olabilir. Son olarak, yol haritasını ayrıntılı olarak belirleyin: projenizin önümüzdeki 2-3 yıl boyunca nasıl gelişeceğini belirleyin. Gelişimin ana aşamalarını vurgulayın. Örneğin, token büyük borsalarda listelendiğinde ve hangi DeFi platformlarında kullanılabildiğinde MVP veya mobil uygulamanın lansmanı ne zaman gerçekleşecek gibi.
Adım 3: Token Oluşturma
Blok zincir teknolojileri iyidir, çünkü herhangi bir kullanıcı, derin bir programlama dili bilgisi olmadan bile kendi tokenlerini oluşturabilir: kaynak kod boşluklarını kullanabilir ve yalnızca basit, akıllı bir sözleşmeyi dağıtmak ve tokenlerinizi yayınlamak için ayarlayabilirsiniz. Ancak, gelişmiş işlevselliğe sahip tam teşekküllü bir ürün oluşturuyorsanız, deneyim ve bilgi olmadan yapılamayan karmaşık bir akıllı sözleşme geliştirmeniz gerekecektir.
Akıllı Sözleşmeler Nedir? (Avantajları ve Kullanım Durumları)
Akıllı sözleşme, kullanıcıların tokenlerinizle hangi işlemleri gerçekleştirebileceğini belirler. Örneğin, bu, merkeziyetsiz bir borsada takas edilebilir, kripto kredileri almak veya dijital mal ve hizmetler için ödeme yapmak için tokenleri bloke edebilir. Tokeniniz ne kadar kullanışlı işlevlere sahipse, kullanıcılar ve sonuç olarak yatırımcılar için o kadar çekici olacaktır.
Adım 4: Pazarlama Öncesi
Token satışı başlamadan önce bile, mümkün olduğunca çok sayıda kullanıcının tokeninizi satın almak istemesi için kitlenin ilgisini çekmek önemlidir. Yatırımcıların gelecekteki bir tokeni satın alma konusundaki ilgisi ne kadar yüksek olursa, IDO’yu başarıyla tamamlama ve projeyi finanse etmek için gerekli miktarı artırma şansı o kadar yüksek olur.
Teknik inceleme, yol haritası ve proje web sitesi de pazarlama kampanyasının bir parçasıdır. Ancak sosyal ağlarda tanıtım, izleyicinin etkinliğini ve projeye olan ilgisini yansıttığı için daha az önemli değildir. Her şeyden önce yatırımcıların sıklıkla dikkat ettiği sosyal ağlardır. Ayrıca bir ambassador programı başlatabilir ve proje için ayrılan bütçenize göre danışmanları ve etkileyicileri çekebilirsiniz. Örneğin, Youtube ve Twitter bloggerları projenizin konusuna uygun reklamlar için görevlendirebilirsiniz. Sizin yerinize tanıtımınızı en iyi şekilde yapmak için; Türkiyenin en etkili Blokzincir ve Kripto Para topluluğu, Pusula Finans var. Pazarlama çabalarınızı tam donanımlı bir kripto dijital pazarlama ajansına dış kaynak sağlamak, her şeyi kendi başınıza çözmeye çalışmaktan maliyet açısından daha uygundur.
Tanıtıma IDO’dan çok önce başlamak çok önemlidir, başlamadan hemen önce değil, daha da önemlisi lansmandan sonra değil. Satışların başlamasıyla birlikte token satın almak isteyen çok sayıda insan olduğundan emin olmalısınız. Heyecan ne kadar büyük olursa, İlk DEX Teklifi o kadar başarılı olacak ve bu da projeye daha fazla dikkat çekecektir.
Adım 5: DEX’te Token Listeleme
Projenin oluşturulmasından ve konseptin detaylandırılmasından, tokenin oluşturulmasından ve tanıtımından sonra, son adım olan IDO kalır. Bunu yapmak için, tokeni merkeziyetsiz bir borsada listelemeniz gerekir. Bu iki şekilde yapılabilir: tokeni kendiniz listelemek, listeleme prosedürünü atlamak veya platformun tüm koşullarına uygun olarak başlatıcı aracılığıyla yapmak.
Kendi Başınıza Bir Token Ekleme
Herhangi bir kullanıcı bunu yapabilir, ancak bu durumda exchange, IDO’nuzu tanıtmaz ve tescilli bir sayfa yerine, tokenin kullanıcı tarafından eklendiğine dair bir uyarı olacaktır ve borsa, tokenin bir scammer tarafından eklenmediğini garanti etmez.
Merkeziyetsiz borsalar, DEX’te kendi kendine listeleme hakkında ayrıntılı belgeler sağlar. İşte bir akıllı sözleşme örneği:
DEX Paneli Aracılığıyla Token Ekleme
Her merkeziyetsiz borsa, bir proje tokeni platformuna ekler ve ayrıca IDO ve token satış promosyonuna yardımcı olur. Bununla birlikte, bu, maliyeti belirli bir değişime bağlı olan ücretli bir hizmettir. Ek olarak, DEX başlatıcısı aracılığıyla bir token yerleştirmek için platformun koşullarını yerine getirmeniz gerekir. Borsa ne kadar büyük ve ünlü olursa, listeleme maliyeti o kadar pahalı ve koşullar o kadar katı olur. Ancak, popüler DEX’lerde listelenmek, kullanıcılara niyetinizin ciddiyetini göstereceği için projenizin itibarı için bir artı olacaktır. Az bilinen borsalarda listeleme yapmak çok daha ucuza mal olacak, ancak tanıtım açısından, özellikle büyük bir pazarlama kampanyası yürütüyorsanız ve zaten IDO’yu tanıtmak için ünlüleri cezbettiyseniz, daha kötü olacaktır.
Borsa paneli aracılığıyla listeleme için, proje kurucularının özel bir form doldurmaları ve borsa temsilcileriyle iletişime geçmeleri ve işbirliği şartlarını kabul etmeleri gerekmektedir. PancakeSwap merkeziyetsiz borsasında İlk Farm Teklifleri (IFO’lar) yürütmek için bir başvuru formu örneği:
Token satışının tarihi ve koşulları konusunda borsa ile anlaştıysanız, geriye IDO ‘ya bir heyecan yaratmak için bir pazarlama kampanyası yürütmek kalır. Artık temel bilgileri öğrendiğinize göre, kollarınızı sıvama ve dijital pazarlama stratejinize başlama zamanı. Bunu yapmanın en kolay ve en yetkin yolu, Pusula Finans ile; iş hedeflerinize ve ihtiyaçlarınıza göre uyarlanmış, özel bir dijital reklam pazarlama stratejisi geliştirmektir. Var olan tüm dijital pazarlama taktiklerini uygulamak zorunda değilsiniz. Her taktik, kanal ve platformun kendi artıları ve eksileri vardır. Sadece hangisinin sizin için en uygun olduğunu bulmamız gerekiyor.
Tabiki kampanya token satışı ile bitmiyor: Bundan sonra, tüccarların ve yatırımcıların aktif olarak token eklemesi ve DEX’te ticaret yapması için bir likidite havuzu oluşturmak ve sürdürmek önemlidir. Daha fazla yatırımcı çekmek ve bağış toplama hedeflerine ulaşma şansını artırmak için tek seferde veya birkaç merkeziyetsiz borsada sırayla bir IDO gerçekleştirebilirsiniz, ancak listeleme maliyetleri buna göre artacaktır.
