Bugün yazıda Uniswap tarafından tanıtılan UniswapX adlı yeni bir açık kaynak protokolünden bahsetmek istiyorum. Bu protokol, merkeziyetsiz borsa havuzlarındaki likiditeyi bir araya getirecek ve kullanıcılara işlemleri için en uygun fiyatları bulma imkanı sunacak. UniswapX, Ethereum üzerindeki Uniswap Labs’ın ön uç platformunda isteğe bağlı beta bir özellik olarak kullanıma sunulmuştur. UniswapX, on-chain likidite kullanarak swap işlemlerini doldurmak için rekabet eden üçüncü taraf kuruluşlarının oluşturduğu açık bir ağ olmayı hedeflemektedir.
Uniswap kurucusu Hayden Adams tarafından tanıtılan UniswapX adlı bu yeni açık kaynak protokolü, merkeziyetsiz borsa havuzlarındaki likiditeyi bir araya getirmeyi hedeflemektedir.
Resmi bir blog yazısına göre, Uniswap tarafından bugün piyasaya sürülen bu protokol, kullanıcılara işlemleri için en uygun fiyatları bulma imkanı sunacak şekilde likidite kaynaklarını birleştirmeyi sağlayacaktır. Bu birleştirici hizmet, Ethereum üzerindeki Uniswap Labs’ın ön uç platformunda isteğe bağlı beta bir özellik olarak kullanıma sunulmuştur.
UniswapX, Hayden Adams’a göre, Uniswap’in tüm sürümleri veya kendi özel envanteri üzerinde merkezi olmayan borsa havuzları gibi on-chain likiditeyi kullanarak swap işlemlerini dolduran “doldurucu” olarak adlandırılan üçüncü taraf kuruluşlardan oluşan açık bir ağ olmayı hedeflemektedir. Adams, “Swap yapanlar, en iyi fiyatı aldıklarından emin olmadan Uniswap arayüzünü kullanabilir ve işlemler her zaman şeffaf bir şekilde kaydedilir ve on-chain olarak gerçekleştirilir” diye açıkladı. “Tüm emirler, doldurucuların Uniswap v1, v2, v3 ve yakında v4 ile rekabet etmesini zorlayan Uniswap akıllı emir yönlendiricisi tarafından desteklenmektedir.”
Uniswap, günlük işlem hacmi bakımından en büyük merkezi olmayan borsa protokolüdür. Sadece son 24 saatte, Uniswap protokolü Ethereum ana ağında bulunan üçüncü sürüm platformunda yaklaşık olarak 260 milyon dolarlık işlem gerçekleştirdi.
UniswapX’teki Gazsız İşlemler ve MEV Koruması
UniswapX’nin başlıca özelliklerinden biri, fee’siz işlemlerin gerçekleştirilebilmesidir. Bu sayede swap yapanlar, doldurucuların adlarına gaz ücretlerini ödediği off-chain emirleri yetkilendirebilir.
Adams, “UniswapX ile swap yapanlar, doldurucuların adına gaz ödeyerek off-chain bir emir imzalarlar ve bu emir daha sonra doldurucular tarafından on-chain olarak gönderilir” dedi. “Swap yapanların gaz ücreti ödemelerine gerek olmadığı için, işlem yapabilmek için bir ağın yerel tokenini (örneğin ETH, MATIC gibi) sahip olmaları gerekmez.”
Protokol ayrıca, ağ katılımcılarından değer çalma gibi kötü niyetli işlemleri engellemek amacıyla maksimal değer çıkarılabilirlik (MEV) korumasına sahip olacaktır. Bu amaçla, söz konusu doldurucular, on-chain likidite platformlarına emirleri yönlendirirken özel işlem ara noktalarını kullanmaları teşvik edilecektir. UniswapX ayrıca, Uniswap’in yönetim organı tarafından oylama yoluyla onaylanması halinde daha sonra etkinleştirilebilecek bir protokol ücret anahtarına sahiptir.
Adams, UniswapX’in değiştirilemez olacağını ve Uniswap Labs’ın sözleşmesini değiştiremeyeceğini veya durduramayacağını vurguladı. Kullanıcılar, swap işlemleri boyunca fonlarının özelliğini kendileri koruyacaklar.
