DeFi 2.0, DeFi’nin ilk yinelemesindeki sorunları düzeltmeyi amaçlayan ikinci nesil DeFi protokolleridir. Bu yazımızda, DeFi 2.0’a yatırım yapmak için bu sorunlardan bazılarını ve ayrıntılı stratejilerini keşfedeceğiz. Bu kılavuz ayrıca yatırım yapabileceğiniz en popüler DeFi 2.0 projelerinden bazılarına genel bir bakış sunacaktır.
Kısaca, DeFi Nedir?
Merkeziyetsiz finans (DeFi), geleneksel finansın sorunlarını, yani merkezileşme ve kişisel özerklik ve kişinin finansmanı üzerinde sahiplik eksikliğini çözmeyi amaçlayan blok zinciri tabanlı bir çözüm kategorisidir. Bu kılavuzdaki netlik için buna DeFi 1.0 adını vereceğiz. Merkezi olmayan borsalar (DEX’ler), yield farming (borç verme yöntemi) veya likidite sağlanması, merkezi olmayan özerk kuruluşlar (DAO) yönetimi, borç verme platformları, ödeme ağ geçitleri ve çok daha fazlasını içeren çok çeşitli finansal hizmetleri içerir.
DeFi hakkında daha ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
DeFi 2.0 Nedir?
DeFi 2.0, DeFi’nin ilk yinelemesindeki sorunları düzeltmeyi amaçlayan ikinci nesil DeFi protokolleridir. Aşağıda, DeFi 2.0’a yatırım yapmak için bu sorunlardan bazılarını ve ayrıntılı stratejilerini keşfedeceğiz. Bu kılavuz ayrıca yatırım yapabileceğiniz en popüler DeFi 2.0 projelerinden bazılarına genel bir bakış sunacaktır.
Çoğu teknoloji, benzer bir benimseme eğrisi boyunca büyüme eğilimindedir ve benzer geliştirme aşamalarından geçerek gelişir. Kripto veya gelişen teknoloji pazarlarında zaman geçirdiyseniz, DeFi’nin benimsenmesinin önündeki ana engeller tanıdık gelebilir.
DeFi 1.0 Riskli!
İlk sorun, yeni teknolojiyi benimseme riskidir. DeFi 1.0’da çok şey ters gidebilir: Fiyat değişiklikleri likidite sağlayıcıları (LP) için kalıcı bir kayba neden olabileceğinden, bireysel kripto para birimlerinin oynaklığı DeFi’de artçı şoklara sahiptir. Merkezi olmayan platformlar, güvenlik ihlallerinden hiç kimseyi sorumlu bırakmaz, bu nedenle fonlarınız çalınırsa veya akıllı sözleşmelerde bir kusur varsa yapılacak çok az şey vardır.
Bugün birçok kullanıcı, akıllı sözleşme hatası riskinin farkında olmadan fonlarını akıllı sözleşmelere kilitliyor. Kripto para birimleri farklı blok zincirlerinde yaşadığından, düşük veya tutarsız likidite daha az popüler olan platformları rahatsız eder ve ilgili para birimleri her zaman kolayca değiştirilemez. Bir kullanıcının düşük likiditeye sahip varlıklarla ticaret yapmak için birden fazla platform kullanması veya kayma nedeniyle kayıpları kabul etmesi gerekebilir.
DeFi 2.0 Riskle Mücadele Ediyor
Kalıcı kayıp, kalıcı kayıp sigortası ile dengelenebilir. Aynı şekilde akıllı sözleşmeler de akıllı sözleşme sigortası ile korunabilir. Açık kaynak toplulukları veya güvenlik denetimleri yürüten sigorta sağlayıcıları, akıllı sözleşmelerin kritik kusurlara veya istismar edilebilir arka kapılara sahip olmamasını sağlamaya yardımcı olurken, sigorta fonlarını kaybeden kullanıcıları geri ödemeye hizmet eder.
Düşük likidite, akıllı sözleşmeler ve likidite havuzları katmanları kullanarak blok zincirlerini birbirine bağlayan zincirler arası köprülerle dengelenebilir ve kullanıcılara kullandıkları blok zincirine özgü olmayan varlıklara erişim sağlar. Bu şekilde, bir zincirdeki bir varlık için yeterli likidite yoksa, zincirler arasında yeterli havuzlar arasında işlem yapabilirler.
DeFi 2.0, hem DeFi 1.0 hem de geleneksel finansın finansal riskleriyle mücadele edebilir, bu da onu piyasaların şimdiye kadar gördüğü hiçbir şeye benzemeyen bir finansal paradigma haline getirir.
Örneğin, DeFi 1.0’da ödünç verme, eşler arası bir temel dışında, geleneksel ödünç verme uygulamalarını taklit eder. Kullanıcılar, genellikle yüksek miktarda teminat sağladıktan sonra, diğer kullanıcılardan faizle borç alırlar.
Ancak DeFi 2.0’da krediler kendilerini geri ödeyebilir. Kendi kendini geri ödeyen krediler, kredi bakiyesini ödemek için yield farming yani verim çiftçiliği (verimi yeniden yatırım yapan likidite karşılığı) için teminat kullanır. Tam bakiye, esasen pasif bir gelir akışı olan şey tarafından geri ödendiğinde, borçlunun orijinal teminatı iade edilir ve fiilen cepten hiçbir şey ödememiş olur.
DeFi 1.0’a Erişilemiyor
Herhangi bir yeni teknolojinin karşılaşma eğiliminde olduğu ikinci büyük sorun erişilebilirliktir. Bugün herkesin cebinde internet varken, ilk başta internete erişmek için gereken bilgisayarlara çok az kişi sahipti. Kripto para birimi benimseme ve DeFi 1.0 aynı sorunla karşılaştı.
On yıl boyunca, kripto para birimi sektörü, akıllı görünmek için jargon kullanan insanlar tarafından istila edilen tecrit edilmiş bir endüstriydi. “Dağıtılmış defter teknolojisi”, “değişebilir” ve Byzantine Fault veya Byzantine Generals’ Problem olarak bilinen “Bizans Generalleri Problemi” gibi popüler ifadeler, diğer kripto meraklılarına neden bahsettiğinizi bildiğinizi söyler ve sizi ortalama bir insan için tamamen ilgisiz hale getirir.
DeFi 1.0, aynı kendi kendine neden olan hastalıktan muzdaripti. Son derece teknoloji meraklısı bir kullanıcı gerektiren platformlar yaygındır. Tutarsız ve riskli getiriler (bazı durumlarda % 1300 APY kadar yüksek) kullanıcılarda haklı olarak huzursuzluk ve belirsizliğe neden olur. Ayrıca, aşırı spesifik terminoloji, gündelik katılım için çok az yer bırakır. Üstüne üstlük, çoğu insan DeFi platformlarının varlığından ve bunları nasıl kullanacaklarından habersiz çünkü DeFi pazarlaması henüz yeni başlayan bir kitleye nasıl hitap edeceğini öğrenmedi.
DeFi 2.0 Eğitir ve Entegre Eder
Kripto, anlatısını düzelterek zaman içinde ortalama bir insan için nasıl erişilebilir hale getirileceğini anladı ve bu artık her gün kullanılan bir konu oldu. DeFi 2.0, bu modeli takip ediyor ve DeFi’yi herkes için iki ana yolla erişilebilir kılıyor: eğitim ve geleneksel finansal platformlarla entegrasyon.
En iyi DeFi 2.0 projeleri, ön uçtaki özelliklerini basitleştiren ve yeni kullanıcılarını platformları hakkında eğiten materyaller yaratan projelerdir. Merkezileştirilmiş geleneksel finansal platformlarla entegrasyon, doğası gereği merkezi olmayan DeFi söz konusu olduğunda tartışmalı bir konudur. Bununla birlikte, DeFi 2.0 giderek daha basit ve ulaşılabilir hale geldikçe, geleneksel finansal hizmetler, blok zincirlerini harici sistemlere bağlayan API’ler ve oracle’lar aracılığıyla DeFi 2.0 protokollerini platformlarına entegre edebilir. Sonuç olarak, entegrasyon, kullanıcıların merkezi TradFi uygulamaları ve web ara yüzleri içinden merkezi olmayan finansal protokolleri kullanmasına izin verecek.
DeFi’yi Kullanılabilir Hale Getirme
Erişilebilirliğe benzer şekilde, kullanılabilirlik de herhangi bir yeni teknolojinin ilk aşamalarında zarar görür. Dağınık ve kafa karıştırıcı ara yüzler, DeFi’nin tüm geçmişi için standarttı. Bununla birlikte, DeFi 2.0, borç verme, yield farming (verim çiftçiliği) ve varlık yönetimi gibi merkeziyetsiz finansal hizmetleri yeni başlayanlar için bile kullanımı kolay hale getiren katman-2 ve hatta katman-3 platformlarını tanıtıyor. Örneğin; Apple birçok nedenden dolayı kazanmaya devam ediyor. Ancak tüm yeniliklerinin altında yatan önemli bir eğilim, kullanılabilirliktir. Yeni kullanıcılara, DeFi 1.0’ın yapamadığı, DeFi 2.0’ın düzelttiği kurulum süreçlerinde hızlı ve basit bir şekilde rehberlik ediliyor.
DeFi 2.0’a nasıl yatırım yapılır?
DeFi 2.0’a yatırım yapmanın birden fazla yolu vardır, ancak bunları iki kategoride düşünmek faydalıdır: token satın almak ve DeFi 2.0 platformlarını kullanmak.
Token satın almak
DeFi 2.0’a yatırım yapmanın en kolay yollarından biri, bir DeFi protokolünün yerel tokenini takas etmek veya HODL için bir DeFi platformu kullanmaktır. Proje büyüdükçe, yatırımınızın değeri de artacaktır (istikrarlı bir fiyata sahip olacak şekilde tasarlanmış bir stablecoin olmadığı sürece). Token satın alma hakkında fazla bir şey söylemeye gerek yok. Basitçe doğru projeyi bulun ve yerel tokenini edinin. Bu Kılavuzun sonunda, başlamanıza yardımcı olacak birkaç projenin listesi bulunmaktadır.
DeFi 2.0 platformlarını kullanma
DeFi 2.0, DeFi kullanım durumlarına bir karmaşıklık katmanı ekler, ancak (ideal olarak) ön uçtaki süreci basitleştirir. Bu, paranızla her zamankinden daha fazlasını, her zamankinden daha kolay yapabileceğiniz anlamına gelir. Geri dönüş elde etmek istiyorsanız, aradığınız özellikleri sunan güvendiğiniz DeFi protokollerini kullanmayı düşünün. Platformlara genellikle merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) denir.
Özellikler
Yield Farming (Verim Çiftçiliği): Verim çiftçiliği, genellikle APY’de hesaplanan bir tür dijital varlık teminatı üzerinde dönüş (getiri) oluşturan DeFi’deki tüm faaliyetler için genel bir terim haline geldi. Her verim çiftçiliği faaliyetinde, yeniden yatırım getirileri, gerekli olmasa da, yaygın olarak “çiftçiliğin” kritik bir parçası olarak kabul edilir. Her yatırımcı hedeflerini ve risk toleransını tartmalıdır.
Borç Verme: Kullanıcıların faiz ödemeleri karşılığında kredi sağlayabileceği bir verim çiftliği fırsatı. Kendi kendini geri ödeyen krediler, hem borç alan hem de borç veren için daha fazla gönül rahatlığı sunar.
Likidite madenciliği veya likidite temini (LP): Kullanıcıların ücretler karşılığında diğer kullanıcıların ticaret yapması için likidite havuzlarına kripto para sağladığı çiftlik elde etmek için başka bir fırsat. Piyasalar dönerse, kalıcı kayıp sigortası kayıpları azaltabilir.
Staking: Kullanıcıların bir hisse kanıtı blok zinciri için doğrulayıcı olabileceği ve bu zincirin doğrulayıcı jetonunu/para birimini kilitleyerek blok ödülleri kazanabileceği bir çiftliği sağlamak için başka bir fırsat.
DAO katılımı: Kullanıcılar, DAO’lar yani merkeziyetsiz organizasyonlar için yönetim yetkisini token sahipleri arasında dağıtan tokenleri satın alabilir (ve satabilir). DAO katılımının faydaları, organizasyonun amacına bağlı olarak değişir.
Ticaret (DEX): Merkeziyetsiz borsalar, kullanıcılara her bir işlemi kontrol eden merkezi bir üçüncü taraf olmadan kripto ticareti yapma yolu sunar. Genellikle merkezi borsalardan daha az ücrete sahiptirler ve marj ticareti gibi özellikler sunarlar. Yönetmelikler ülkeye ve eyalete göre değişir.
Oyun: Merkezi olmayan oyun kendi endüstrisi olsa da, işin içine para girdiği her yerde DeFi 2.0 ile örtüşür. Bu alan çok yeni ve hızla gelişiyor, bu nedenle alan olgunlaştıkça DeFi 2.0’a dayalı oyna-kazan ve sahiplik modelleri fırsatlarını göz önünde bulundurun.
Projeler
Aşağıda, günümüzün en popüler DeFi projelerinden bazılarının bir listesi bulunmaktadır.
Curve Finance (CRV) & Convex (CVX): DeFi protokollerinin ilk 3 (şu anda) TVL’si. Eğri, verim çiftçiliği platformu Convex’in üzerine inşa edildiği DAO, borsa, LP, stablecoin ve daha fazlasıdır.
Synapse ($SYN): Güvenilmez zincirler arası köprü ve otomatikleştirilmiş piyasa yapıcı (AMM).
Avalanche ($AVAX): Üzerine DeFi 2.0 dApp’lerin oluşturulabileceği hızlı, düşük maliyetli programlanabilir akıllı sözleşme platformu. Katman-1.
Solana ($SOL): Ayrıca bir katman-1 akıllı sözleşme platformu olan Solana, Avalanche ve Ethereum’un birincil rakibidir.
Yearn Finance ($YFI): Ethereum blok zincirinde getiri ve kredi toplayıcı ve sigorta sağlayıcısı. ABD vatandaşları tarafından kullanılamaz.
Rarible ($RARI): NFT satışlarına dayalı DAO yönetimi ve getiri üretimi.
Alchemix ($ALCX): Kendi kendini geri ödeyen krediler, gelecekteki getiri ve DAO yönetimi ile DeFi’nin sınırlarını zorlamaya çalışan az bakım gerektiren protokol.
MakerDAO ($MKR, $DAI): $MKR token sahipleri, ABD doları ile 1:1 sabitlenmiş yerel stablecoin olan $DAI’yi düzenleyen DAO’yu yönetir.
Algorand ($ALGO): Ölçek ve blok zinciri birlikte çalışabilirliğine odaklanan Katman-1 ve katman-2 akıllı sözleşme protokolleri.
Son Not: Bu, tam bir liste değildir. Yukarıda listelenen projeler ve özellikler, DeFi 2.0’a aşina olmanıza yardımcı olacak projeleri içerir ve ardından, keşfettiğiniz yeni projeleri değerlendirmek için donanımlı olursunuz. Tüm yatırımlarda olduğu gibi, risk toleransınızı ve yatırım uygulamalarınızın ardındaki değerleri dikkate almaya dikkat edin.
