Fuel Network Nedir?


2

Fuel v1, monolitik Ethereum için Layer-2 yani Katman-2 ölçeklenebilirlik teknolojisi olarak başladı. 2020’nin sonunda yürürlüğe giren ağ;  Ethereum’daki ilk Optimistic Rollup‘tı. Proje, mütevazi başlangıcından bu yana önemli ölçüde büyüme kaydetti. Layer-2’ler, Ethereum ekosistemine erişim için bir maliyet azaltma yolu açmış olsa da, hem Optimistic hem de ZK – Zero Knowledge metoduyla birlikte verim artışında başarılı olunduğu söylenemez. Ethereum ağında yüksek trafiğin olduğu zamanlarda, L2’ler maliyetleri düşük tutamadı ve genellikle işlem başına birkaç dolara yükseldi. Blok zincir teknolojisinde gerçekten küresel bir benimseme istiyorsak, ücretlerde cüzi azalmalara razı olamayız. İşte Fuel bu argümanları yıkmaya geliyor.

Şimdi Fuel Network nedir, yatırımcıları kimlerdir, son gelişmeler nelerdir gibi başlıkları içeren Fuel Network incelemesi yapalım.

Fuel Network Nedir?

En basit tabirle Fuel Network; düşük maliyetli, yüksek verimli işlemler hedefleyen Ethereum katman-2 protokolüdür. Fuel Network; modüler blok zincirler için en hızlı yürütme katmanı olacak şekilde inşa edilmektedir. Proje, yeni nesil blok zincirler, yürütmenin veri kullanılabilirliğinin mutabakattan ayrıldığı modüler katmanlara sahip olması gerektiğine inanıyor. 

Peki neden Fuel veya bir çok proje modüler blok zincir katmanlarına odaklanıyor?

Bildiğimiz bir çok blok zincir monolitik yapıdadır. Monolitik zincirler, hesaplama ve doğrulamayı aynı katmanda birleştirerek standartların altında güvenlik ve sınırlı ölçeklenebilirlik sağlar.  Blok zincirler, konsensur- fikir birliği, data availability – veri kullanılabilirliği ve yürütmenin sıkı bir şekilde birbirine bağlı olduğu tek bir tasarımdan uzaklaşmalı. Gelecek, yürütmenin veri kullanılabilirliği ve mutabakattan ayrıldığı modüler blok zincirlere işaret etmektedir. Buna “Modüler Yürütme Katmanı” denir. Bu ayrım, temel katmanda uzmanlaşmaya izin vererek, bant genişliği kapasitesinde önemli bir artış sağlar. Fuel Network de modüler blok zincir yığınları için en hızlı yürütme katmanını oluşturuyor. Modüler yürütme katmanlarıysa, hesaplama ve doğrulamayı birbirinden ayırarak çok daha güçlü güvenlik garantileri sağlıyor.

Fuel, bu ek bant genişliğinden başka hiçbir ölçeklenebilirlik sunamayan Rollup sistemlerinin yapamayacaklarını yapmak için özel olarak tasarlanmıştır. Fuel, modüler blok zincir yığını için en hızlı yürütme katmanıdır ve ayrıca en yüksek güvenlik ile birlikte esnek verimi sağlar. Buradaki “esnek” kelimesi önemlidir çünkü sadece basit transferler değil, Ethereum üzerindeki gibi birlikte çalışabilir Turing-uyumlu akıllı sözleşmeler anlamına gelir.

Sonuç olarak Fuel teknolojisinde 3 temel unsur vardır. Bunlara bakacak olursak.

  • Paralel işlem yürütme yeteneği sayesinde işlem kapasitesini arttırır.
  • FUEL Sanal Makinesi (FuelVM): Geliştiriciler için potansiyel tasarım alanını büyük ölçüde artırır.
  • Sway Yazılım Dili: Fuel, Sway adlı kendine özgü bir yazılım diline sahiptir. Dil; Rust araç ekosisteminde tanıtılan paradigmaları benimserken Solidity gibi akıllı sözleşme dillerinin yeteneklerini barındırmaktadır.

İlk olarak, Fuel, bir UTXO modeli biçiminde katı durum erişim listeleri kullanarak işlemleri paralel olarak yürütme yeteneği sayesinde benzersiz işlem kapasitesi sunar. Bu, Fuel’in CPU’nuzun genellikle tek iş parçacıklı blok zincirlerde boşta olan çok daha fazla iş parçacığını ve çekirdeğini kullanmasını sağlar. Sonuç olarak Fuel, tek iş parçacıklı muadillerine göre çok daha fazla bilgi işler, durum erişimi ve işlem hacmi sunabilir.

İkincisi, FuelVM, geliştiriciler için potansiyel tasarım alanını büyük ölçüde artırırken, geleneksel blok zincir sanal makine mimarilerinin israflı işlenmesini azaltmak için tasarlanmıştır. Tasarım, geçmişin hatalardan ders alır ve yıllarca süren üretim blok zincirlerden elde edilen içgörülerden yararlanır. Artık geliştiriciler, EVM’nin kısıtlamaları göz önüne alındığında başarabileceklerinin çok ötesine geçebilirler.

Üçüncüsü ama en önemlisi: Fuel, Sway adlı kendine özgü bir programlama diline sahiptir ve Forc (Fuel Orchestrator) adlı destekleyici bir araç zinciri ile güçlü bir geliştirici deneyimi sağlar. Geliştirme ortamı, Rust araç ekosisteminde tanıtılan paradigmaları benimserken Solidity gibi akıllı sözleşme dillerinin faydalarını korur. Artık geliştiriciler, sanal makineden CLI‘ye (Command-line interface) kadar her bileşenin uyum içinde çalıştığı entegre bir deneyime sahip olabilir.

Fuel Coin Tokenomics

Fuel’in şu anda Rollup’ların çalışma şeklini nasıl değiştirmeye çalıştığını daha iyi anlamak için, Rollup tokenleri hakkındaki görüşlerine bakmak çok önemlidir. Rollup’lar için tokenler oldukça farklı çalışıyor. Ve ödeme, birleşik likidite yaratma ve güvenliği devralma gibi işlemleri için hala Ethereum’a güvenmekteler. Fuel, Rollup’lar için kaçınılması gereken (ancak bu, yan zincirler gibi diğer sistemler için iyi olabilir) üç ana token modeli üzerinde duruyor.

  • Doğrulayıcıların, Ethereum’un güvenliğini devraldığı için gerekli olmayan yeni Rollup bloklarını sansürleyebildiği bir PoS – Hisse Kanıtı modeli. ZKSync gibi zincir dışı DA ile pek çok Rollup bu modeli benimsiyor.
  • Ücretleri ödemek için yerel token kullanmak ve böylece Ethereum’dan bağımsız olabilecek. Bununla birlikte, Rollup düğümlerinin kendilerinin hala Ethereum tutması gerekiyor. Bu, yalnızca protokolü kullanan kullanıcılar için daha fazla UX engeli ekliyor. Bu modeli benimseyen bir proje için örnek Obscuro’dur.
  • Rollup sözleşmesi üzerinde kontrol sağlayan ve kripto ekonomik saldırıya uğrayabilecek bir yönetişim tokeni.

Rollup’lardaki blok alanı, tıpkı Ethereum’da olduğu gibi sınırlı bir kaynaktır ve bununla birlikte Ethereum’unkinden biraz farklıdır. Bu yürütme alanı, tıpkı Ethereum’unki gibi azdır, ancak ondan bağımsız olarak var olurken, altta yatan katmanın veri kullanılabilirliğine halen bağlıdır. Fuel, bu yürütme kapasitesinin tokenize edilebileceği bir gelecek görüyor, ancak tokenin son kullanıcı için daha yüksek bir ücret veya sürtüşme yarattığı bir gelecek değil. Peki blok alanını nasıl tokenize edilebilir?

Token sahiplerine bir blok üreticisi olarak ücret toplama hakkı vererek, blok alanı kıtlığını belirtebilirsiniz. Bu, token talebini, gelecekteki blok alanında ücret toplayabilme talebi olan üreticileri bloke etmek için hareket ettirir. Bu şekilde, son kullanıcılar blok üreticilerinin ücret karşılığında kabul etmek istedikleri herhangi bir tokeni kullanabilirler. Ayrıca, ücret toplama hakkı yoluyla kıtlığı tokenize ettiğiniz bir model kullanarak, blok üretimini dağıtabilirsiniz. Bu, Rollup’ın düğüm operatörlerinin, blok üretme ve son kullanıcılardan ücret toplama hakkı için tokenleri bağlayacağı anlamına gelir, bu da token için bir pazar oluşturur . Ancak son kullanıcının bu belirli tokeni kullanmasını gerektirmez. Bu, tokenin lider seçimi, blok üretme hakkı ve bunlarla ilişkili ücretleri tahsil etmek için kullanıldığı anlamına gelir. 

Fuel Network Yatırımcıları

Fuel Labs; aralarında Blockchain Capital, Maven11, CoinFund ve Spartan gibi önemli şirketlerden, toplam 80 milyon dolar fon toplamayı başardı ve devamı da gelecek gibi duruyor. Firmanın bir sözcüsü, genel merkezinin olmadığını söyledi. Fuel, 2021 yılı Eylül ayında CoinFund liderliğindeki 1,5 milyon dolarlık toplamıştı.

Fuel Testnet

Fuel’in Beta-2 test aşaması yazıya hazırlandığımız bugünlerde açıklandı ve henüz çok fazla işlem gerektirmiyor. Sizler de kolaylıkla katılabilirsiniz. Bu tarz testnetlere katılarak binlerce dolar airdrop’lar kazanabilirsiniz. Özellikle yeni bir ağın veya bir ekosistemin erken dönem kullanıcısı olmak oldukça önemli. Mutlaka Fuel cüzdan kurulumunu gerçekleştirmeyi de unutmayın.

Fuel Beta-2 Testnetine buradan katılabilirsiniz!

Bu, ana ağa ve Ethereum ekosistemine gerçek ölçeklenebilirlik getirecek modüler bir yürütme katmanına doğru yolculuktaki bir başka kilometre taşını temsil ediyor. Eylül ayında, geliştiriciler ve kullanıcılar için açık erişim sunan ilk halka açık Fuel testnet’i başlatılmıştı. Bu, 2 ay içinde 130.000’den fazla işlemle şimdiden önemli bir ilgi gördü. Halka açık olarak kullanıma sunulan ondan fazla uygulama ve daha pek çoğu üzerinde çalışılmakta olan, Fuel üzerinde inşa edilmiş olan heyecan verici yeni uygulamaların sayısı oldukça fazla . Özelliklerini genişleten test ağı beta-1beta-2Ethereum’un Goerli test ağına bir köprü ile açılıyor. Artık geliştiriciler, Ethereum’un muazzam likiditesinden ve mevcut kullanıcı tabanından yararlanmak için Fuel üzerine inşa edilen projelerin temellerini atarak zincirler arası dapp’ler oluşturup test edebilecekler.

Sonuç

Tüm bireylerin ve grupların gerçekten doğrulanabilir özerk sistemler oluşturma ve bunlardan yararlanma erişimine sahip olduğu özerk bir gelecek hayal ediyor. Bu sistemler, yaratıcılarından bağımsız çalışacak ve yeni nesil insan koordinasyonunu ve işbirliğini güçlendirecektir.

Özerk gelecekte, karmaşık işbirlikçi ve finansal blok zinciri altyapısı inşa edilebilir ve nihayet buna güvenilebilir. Bu yeni altyapı, muazzam miktarda gücün, değer sağlamayan rant peşinde koşan aracılardan, bunu yapan insanlara ve gruplara geri dönebileceği anlamına gelir. Ekip; Fuel’i bu özerk geleceğin motoru olarak görüyor. Yakıt Üzerine İnşa etmek, bizi geride tutan yekpare blokaj zincirlerinin kısıtlamalarından kurtulmak anlamına gelir.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 3
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    be_enmedim
    Beğenmedim

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (2)

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Bültenimize Katılın

    Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.