Şüphesiz merkeziyetsiz finans yani Defi; çağımızın en yenilikçi ve devrim niteliğindeki gelişmelerinden biri. Kripto paralar ekosisteminde hiçbir branş; böylesi bir benimseme yaşamamıştır. Hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar tarafından kolaylıkla benimsendi ve güçlü bir finansal ekosisteme yol açtı. DeFi platformların kullanımı arttıkça da CeFi yani merkezi borsaların egemenliği artık ortadan kalkıyor.
Kimse parasını güvensiz bir yere emanet etmek istemez ve mümkün olduğunca bu riskten kaçınır. Bu DeFi’nin bizlere sunduğu en önemli özelliklerden biri iken o parayı değerlendirmemizi sağlaması yine bambaşka bir özelliği.
dYdX; merkezi borsalara merkeziyetsiz bir alternatif sunan ilk platformlardan olduğu için ekosistemde büyük bir yere sahip. Platformda kullanıcılar kendi kripto paralarıyla kendi cüzdanları üzerinden işlem yapmanın keyfine varır.
“dYdX; DeFi’nin güvenilir, gözetimsiz doğasını seven türev tüccarları için müthiş bir platform”
dYdX borsasının bir çok avantajı daha vardır. Sürekli ve marjin ticaret imkanı sunan platformu kullanmak için herhangi bir özel bilgi vermemize gerek yok. Merkezi borsalara benzer arayüzü ve hızı ile mükemmel bir trade konforu sunar ve bu konuda oldukça istikrarlı. Platform başlatıldığından bu yana herhangi bir saldırı veya hata sebebiyle aralıksız çalıştı. Dinamik faiz oranları ve düşük hatta “Sıfır Komisyon” ile rakipleriyle şimdiden arayı açtı.
Sıfır Komisyon ve İşlemlerden DYDX Coin Kazanma videomuzu mutlaka izleyin
dYdX, 2017 yılında California merkezli girişimci ve eski Coinbase mühendisi Antoni Juliano tarafından kurulmuştur. Platform, Ethereum blok zincirinde akıllı sözleşmeler üzerinde çalışır.
dYdX, yeni nesil DeFi ekosisteminde emir defterli bir borsanın var olabileceğini ve kullanışlı olabildiğini ispatlıyor. Platform, trade edenlere neredeyse yıldırım hızında ve sorunsuz trade deneyimi sağlıyor. Platform şuan yüksek verim, düşük gas ücreti ve hız için Ethereum Layer 2 çözümlerinden biri olan Starkware kullanır.
StarkWare, işlemleri tek bir toplu iş halinde bir araya getirmek veya “toplamak” için ZK-Rollup kullanır ve bunlar daha sonra paket işlemlerin geçerliliğini onaylayan bir kanıtla birlikte Ethereum blok zincirine gönderilir. ZK-Rollup’ları, dYdX değişimi için çok uygun hale getiren yüksek verim, anında kesinlik, kendi kendine gözetim ve ticaret gizliliği sunar.
Hayatta yer alan bir çok olgunun sürekli geliştiğini ve evrim geçirerek adapte olduğunu unutmamak gerekir. dYdX de bu süreç içerisinde ciddi dönüşümler ve evrimler geçirdi elbet. Şu an platformun 3. versiyonunu kullanıyoruz. 2023 yılının sonuna doğru platform merakla beklenen V4 yükseltmesini başlatacak. V4 ile nelerin değişeceği hakkında makalemizi mutlaka okumanızı tavsiye ederiz. V4 ile dYdX Cosmos SDK ağı üzerine kurulu kendi ağına geçecek ve tamamen merkeziyetsiz olacak. dYdX’in elde etmek istediği verim, şu anda mevcut olan herhangi bir L1 veya L2 protokolünde mümkün olandan daha yüksektir. dYdX v4, tamamen merkeziyetsiz, zincir dışı bir sipariş defterine ve büyüklük derecelerine göre ölçeklenebilen eşleştirme motoruna sahip olacak.
“dYdX V4 ile Neler Değişecek” Makalemiz burada
dYdX; kaldıraçlı işlemler için en iyi merkeziyetsiz platformlardan biri olma sebeplerinin en önemlisi yüksek likiditeye sahip olmasıdır. Birçok kullanıcı ve derin kademeler ile slipaj oranı oldukça düşüktür. Bu başarısı farkedilmese zaten günlük 1 milyar dolardan fazla işlem hacmine sahip olamazdı. Bu da DeFi ekosisteminde dYdX’i en önemli aktör yapıyor.
Platform blokzincir teknolojisi ile şeffaflık ve güvenlik sağlıyor. Birçok DeFi finansal ürününde olduğu gibi, dYdX de açık kaynak olduğu için herkesin erişimine ve hatta üzerinde geliştirmelere açıktır. Kullanıcılarının varlıkları tamamen akıllı sözleşmeler tarafından yönetilir, çalıştırılır ve saklanır. “Kendi cüzdanın, kendi paran” sloganıyla trade edersiniz.
Bugünlerde birçok DeFi projesi piyasada ve kendilerini tanıtıyorlar. Aynı şeyi yapmayı amaçlayan pek çok platform oluyor ancak dYdX, sadece kripto değil; ticaretinin geleceği olma yolunda önemli ilerleme kaydediyor. dYdX’in nihai hedefi, normalde hisse senetleri, tahviller, forex ve emtialar gibi geleneksel piyasalarda bulunan ticaret araçlarını blok zincirine getirmek ve herkes için tamamen merkeziyetsiz bir ticaret merkezi oluşturmak.
Otomatik Piyasa Yapıcı (AMM) veya RFQ sistemi çalıştıran çoğu DEX’in aksine, dYdX, profesyonel tüccarların ve kurumların bir platformda aradıkları ticaret deneyimi için emir defteri tabanlı bir protokolün çok önemli olduğuna karar verdi. Ekip ayrıca, eşleşen motorlar olmadığından veya bunlar merkezi eşleştirmeye dayalı olduğundan, mevcut hiçbir zincir dışı sipariş defteri sisteminin kriterlerini karşılamadığını tespit etti, bu da dYdX’in kendi zincir dışı ve merkezi olmayan sipariş defterini ve eşleştirmeyi oluşturması gerektiğini fark etmesine yol açtı.
“Mevcut finansal sistemde çok az kişinin gelişmiş araç ve ürünlere erişimi bulunuyor. Daha fazla yatırımcıyı, daha fazla yerde güçlü, şeffaf ve adil finansal ürünlerle desteklemeye olan inancımız tam”
dYdX V4’te, her doğrulayıcı, hiçbir zaman fikir birliğine bağlı olmayan, yani zincir dışı olacağı anlamına gelen bir bellek içi sipariş defteri çalıştıracaktır. Verilen siparişler ve iptaller, normal blok zincir işlemlerinin işleyişine benzer şekilde ağ üzerinden yayılacaktır. Bu, verilen siparişlerin ve iptallerin her zaman ağ üzerinden ilerlemesini sağlar. Her doğrulayıcının sakladığı emir defteri sonunda birbiriyle tutarlıdır ve gerçek zamanlı olarak emirler ağ tarafından eşleştirilir ve bu da işlemlerin zincir üzerinde gerçekleştirilmesine neden olur.
dYdX Güvenliği
dYdX’in gözetimsiz olduğunu, yani kullanıcı fonlarını tutmadıklarını ve bir kullanıcının cüzdanında tutulan fonların güvenliğinden sorumlu olamaz. Siz platforma para göndermek yerin Layer-2 ağa transfer edersiniz.. Kripto cüzdanlarının yalnızca kuruldukları bilgisayarlar ve telefonlar kadar güvenli olduğunu unutmayın, bu nedenle kripto depolama en iyi uygulamalarını takip ettiğinizden emin olun.
dYdX ekibinin sorumlu olduğu şey, akıllı sözleşme kodunun, platform protokol kodunun ve yönetici hesabının güvenliğidir. dYdX ekibi kendini borsanın güvenliğini sağlamaya adamıştır ve güvenlikte herhangi bir açık olmadığından emin olmak için sistemlerini ve kod tabanlarını analiz etmek üzere yoğun dahili testler gerçekleştirmiş ve üçüncü taraf denetim şirketlerinden yararlanmıştır.
- Katman 2 Denetimlerinde Perpetuals Protokolü: Peckshield Tarafından Denetlendi
- Katman 1 Denetimlerinde Perpetuals Protokolü: Zeppelin Solutions Tarafından Denetlendi
- Margin/Spot/Lending Protocol Denetimleri: Zeppelin Solutions ve Bramah Systems tarafından denetlenmiştir
Not: Bu şirketler tarafından gerçekleştirilen denetimler kamuya açık ve herkes tarafından doğrulanabilir niteliktedir. dYdX için yönetici hesabı, layer-2 sözleşmeleri ile 14 günlük bir gecikmeye ve marj, borç verme ve 1. katman kalıcı sözleşmeler için 3 günlük bir gecikmeye sahiptir. Bu, kötü amaçlı eylemlerin gerçekleştirilmeden önce iptal edilebileceği anlamına gelir ve herhangi bir hacker; yönetici hesabını ele geçirse bile herhangi bir zarar vermesi olası değildir. Çünkü ekip eylemi büyük ihtimalle algılayacaktır. Platform başlangıcından bu yana, hiçbir trader kötü niyetli eylemler yoluyla borsada para kaybetmedi ve bilinen hiçbir hackleme veya güvenlik sorunu olmadı.
Grant Hibe Programı
dYdX’in pek fazla bilinmeyen bir diğer yanından bahsetmek gerek. O da Grant programı. Bu program ile dYdX fikirlere, eğitimlere, gelişmeye açık projelere hibe vererek destek oluyor büyümelerine yardımcı oluyor. Çeşitli workshoplar düzenliyor, eğitsel içerik üreticilerine teşvik veriyor, iyileştirilmesini istedikleri konular hakkında geliştiricilere ödül programları açıklıyorlar. Linke giderek teşvikli konuları inceleyebilirsiniz. Yine aynı siteden daha önce verilen hibeleri görebilirsiniz. Veya sizin bir fikriniz var, ancak gerçekleştirmek için yeterli sermaye veya bilginiz yok. Yine programa başvurabiliyorsunuz. dYdX gerçekten ekosistemin gelişimine ve büyümesine odaklandığı hiç bir teklifi es geçmiyor ve tek tek değerlendiriyorlar.
Grant programı topluluğun oylarıyla kabul edilerek DIP6 ‘da kabul edildi. Teklif ile 6,25 milyon dolar hazineden alındı ve 8 kişinin bulunduğu bir komitenin multi-sig cüzdanına tanımlandı.
Academy ve Öğrenme Merkezi
dYdX yalnızca bir ticaret platformundan öte bir ekosistem ve aynı zamanda bir fakülte. Eğitici makaleler, videolar ile kullanıcılara mümkün olduğunca fayda sağlamak üzerine oluşturulmuş bir akademi sayfasına sahip. Ayrıca ekosistem ile ilgili ilginç makaleler de yine kullanıcılarına sunulmuş durumda.
Bu konuyla ilgili başlı başına bir yazımız da gelecek. Bizleri takip etmeye devam edin.
Aktif Topluluk ve Merkeziyetsizlik
dYdX’de alınan kararların hepsi topluluğa soruluyor ve özellikle yürütmenin DAO şeklinde olmasına oldukça özen gösteriliyor. Merkeziyetsiz bir borsanın güven vermesinin belki de yegane dayanağı bu. Çünkü işlemlere müdahale edebilecek veya manipüle edecek bir lider bir organizasyon yok. Yapılan tüm oylamalar, kararlar, kararlardan sonra alınan aktivasyonlar, sonuçları hepsi zincir üstüne işleniyor ve paylaşılıyor. Gerçek bir DAO gibi yönetilen dYdX; bu yarattığı kişilerden uzak atmosferi sayesinde tercih ediliyor ve DEX’in güvenliğini CEX konforuyla sunabiliyor.
Operation DAO
dYdX V4’ün piyasaya sürülmesinin ardından dYdX protokolünün verimli bir şekilde yönetilmesi için, dYdX DAO’nun mevcut yapısının ve operasyonlarının geliştirmesi gerekiyor. Tüm bunlar için ek bir subDAO’nun oluşturulması öngörüldü. Adı Operations – Operasyonlar subDAO‘su.
Başarının devamı için peki Operasyon subDAO’su gerekli miydi? Evet gerekliydi.
Bir organizasyonun düzgün bir şekilde işlemesini sağlamak için iyi bir operasyon ekibi şarttır. Aynısı, bir DAO örneğinde olduğu gibi, özerk olarak çalışan bir grup insan için de geçerlidir. Sağlam bir operasyon ekibi olmadan, en önemsiz hata (örn. ödeme yapmayı unutmak veya bir satıcının sözleşmesini yenilemek) önemli süreçlerin ve operasyonların durma noktasına gelmesine neden olabilir. Bir operasyon ekibinin önemi, bir DAO bağlamında büyütülür, çünkü genellikle zincir dışı dünyayla etkileşime girecek bir başlangıç altyapısı yoktur. Diğer subDAO’ların kendi temel hedeflerini özerk bir şekilde yürütmelerini sağlamak için sistemlere ve süreçlere ihtiyaç vardır. Bu temelde, kısa vadede bile dYdX DAO’nun başarısı için bir Operasyon subDAO’su gerekli olacaktır.
Yatırımcıların Payları Ötelendi
dYdX borsasına tohum turlarından itibaren bir çok büyük firma çok ciddi miktarlarda yatırımda bulundu. a16z; Spartan, Polychain, Hashed bu isimlerden bazıları. Bu yatırımlara ait DYDX coin dağıtımı ise 2023 Aralık ayına ertelendi. Böylece DYDX coin üzerindeki baskı ortadan kalktı ve fiyatı bir kaç gün içinde 3 kat değerlendi.
Son
dYdX; V4 ile tam merkeziyetsiz olacak ve bütün yönetim topluluğun elinde olacak. Az önce bahsettiğimiz Operasyon DAO’su ile birlikte platform kendi kendini yönetecek. Bu DAO halen daha topluluk tarafından geliştirilebilir ve değişikliklere açık bir durumda.
dYdX; v3 ile halen tam olarak istenilen merkeziyetsizliği sağlamadığını belirtiyor. Çünkü; sipariş defteri ve eşleştirme motoru için şimdilik merkezi sistemlere güveniyor. Ekip; mevcut L1 veya L2’lerin hiçbirinin birinci sınıf bir sipariş defterini ve eşleştirme motorunu çalıştırmak için gereken verimin yakınında bile yaklaşılamadığını düşünüyor.
dYdX Nedir? Yazımızı okuyarak daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Ekip mevcut ve yaklaşmakta olan teknolojileri kaçırmamak; platformu mükemmele yakın hıza çıkarmak için en iyi merkeziyetsiz protokolün Cosmos üzerinde oluşturabileceğini düşündü. Böylece 2023 yılı 4. çeyreğinde protokol V4’e geçerken Cosmos ağına taşınacak.
V4 ile gelecek yenilikleri özetlemek gerekirse;
- Cosmos SDK ve Tendermint Proof-of-stake konsensüs protokolüne dayalı bağımsız bir blok zinciri olarak geliştirilecek. COSMOS Nedir yazımıza ulaşmak için!
- dYdX token; V4’ün Layer-1 tokeni olacak
- dYdX V4, herhangi bir blok zincirin destekleyebileceğinden çok daha fazla işlem hacmine ölçeklenebilen, tamamen merkeziyetsiz, zincir dışı sipariş defteri ve eşleştirme motoruna sahip olacak. Saniyede 1000’den fazla işleme olanak sağlanmak isteniyor.
- Platformun sahibi tamamen topluluk olacak ve kontrolü dYdX Trading Inc. şirketinden ele alacak. Şirket işlem ücretlerinden artık gelir elde edemeyecek.
- Mevcut marj ve teminat seçeneklerinde iyileştirmeler yapılacak
Anlayacağınız versiyon 4 ile bambaşka bir platform olacak ve artan kripto seçenekleri ile çok daha geniş yelpazeye yayılacak.
dYdX, şu anda sürekli vadeli işlemleri destekleyen lider merkeziyetsiz borsadır. dYdX, Ethereum blok zinciri üzerinde akıllı sözleşmeler ile çalışır ve kullanıcıların hiçbir aracı olmadan trade yapmasına olanak tanır. Paradigm, a16z ve Polychain tarafından desteklenen dYdX 27 Temmuz 2017’de kurulmuş olup önde gelen merkeziyetsiz borsalardan biri olmuştur. Merkeziyetsiz dünyada dYdX’in “finansal fırsatlara herkesin erişimini sağlama” misyonu ile trade etmek için bugün dYdX kullanmaya başlayın!
