Birçok kişi, saniyede 5000’den fazla işlem gerçekleştiren Visa ve MasterCard gibi ödeme sistemlerine atıfta bulunarak Bitcoin’in sınırlı ağ bant genişliğini eleştirir. Ama Bitcoin ağı saniyede yaklaşık beş işlem gerçekleştirir.
Burada geçerli bir endişe var – ölçeklenemiyorsa Bitcoin bu mevcut ödeme ağının yerini nasıl alabilir?
Ancak insanların yaptığı hata, kredi kartı işlemcilerinin ödeme mutabakatı taban katmanları olarak hareket ettiğini varsaymaktır. Durum kesinlikle böyle değildir ve gerçek işlem anlaşmalarının çözülmesi genellikle birkaç gün sürer.
Önerilen Çözümler
1800’lerin sonundan 1900’lerin başlarına kadar birkaç kısa on yıl boyunca, altın standardı altında, bankalar altın rezervleri tuttular ve altın rezervlerine bir IOU’yu temsil eden kağıt “sertifikalar” veya “bonolar” dağıttı. Basitçe söylemek gerekirse, insanlar taşıması ve saklaması kolay bir şekilde küçük para birimlerinde ödeme yapmanın bir yoluna ihtiyaç duyuyorlardı.
Benzer bir varsayımsal “Bitcoin standardı” altında, Bitcoin’i gözetim altında tutabilir ve koruyucular bunları blok zincirine toplu olarak yerleştirirken katmanlı işlemler gerçekleştirebiliriz. Örneğin, CashApp’te ücretsiz olarak Bitcoin gönderebilirsiniz, ancak gerçekten Bitcoin “göndermiş olmuyorsunuz”. Bunun yerine, herhangi biri size ödeme yaptığında bir IOU alırsınız ve yalnızca Bitcoin’inizi kendi cüzdanınıza aktardığınızda, işlem blok zincirinde onaylandığında olur.
Blockstream’s Liquid gibi yan zincirler aracılığıyla ölçeklendirme gibi başka seçenekler de var, ancak şu anda kullanımda olan en popüler çözüm, Lightning Network Layer-2 çözümüdür.
The Lightning Network
Lightning Network, kullanıcı ücretlerini düşürmek ve anlık işlemlere izin vermek için Bitcoin işlemlerini ölçeklendirmeye yardımcı olacak Layer-2 , yani ikinci katman protokolü olarak 2015 yılında oluşturuldu.
Lightning üzerinden birisiyle işlem yaptığınızda, kanalı açarken ve kapatırken sadece Bitcoin temel katman işlemlerini gerçekleştirirsiniz. Kanal açıkken, ihmal edilebilecek kadar düşük ücretlerle (genellikle bir kuruştan daha az) binlerce mikro işlemi anında gönderebilirsiniz.
Ek olarak, doğrudan bağlı olmadığınız kişilere para gönderebilirsiniz.
İlkokula döndüğünüzü ve arkadaşlarınızla telefon oyunu oynadığınızı hayal edin. Satırın sonundaki kişinin mesajı alabilmesi için, mesajı yanınızdaki kişiye fısıldamanız gerekir, o da yanındaki kişiye iletir ve böyle devam eder.
Sondaki kişiye bağlı olmadığınız için, mesajı ona fısıldayamazsınız – önce onu başka birine iletmeniz gerekir. Lightning kanalları benzer şekilde çalışır, çünkü işlemleri paylaşılan kanallar üzerinden güvene dayalı bir şekilde “aktarabilirler”. Örneğin bir satıcıya Lightning ödemesi göndermek istediğinizde, onlarla doğrudan bir kanal açmanıza gerek yoktur. Bunun yerine ağ, ödemenizi kanalize etmek için en hızlı yolu bularak işlem sürecini sorunsuz ve kolay hale getirir.
Ödemelerin Ölçeklendirmesinin Geleceği
Bitcoin gerçekçi bir şekilde ölçeklendiğinde, insanların bu ödemelerin tam olarak nasıl yönlendirildiğini bilmeleri gerekmeyecek, tıpkı bizim kredi kartlarımızın ve banka havalesi ödemelerimizin nasıl yapıldığını tam olarak bilmediğimiz gibi. Lightning gibi çözümlerle, ölçekleme sorununu çözdüğünü iddia eden “Litecoin” veya “Bitcoin Cash” gibi diğer altcoinler önemsiz hale getiriliyor.
The Lightning Network hala oldukça yeni bir sistem olsa da, hızlı bir şekilde gelişiyor. Halihazırda, insanların anında Bitcoin ile bahşiş göndermesi veya tüketim malları (El Salvador’da olduğu gibi) için ödeme yapması için pratik olarak toplu halde kullanılıyor. Yeni ülkeler kullandıkça ve Bitcoin benimsenmeye başladıkça ilgi otomatikman artacak ve fiat para politikasının belki de sonu gelecek.
Bitcoin Vs Altın
“Bitcoin dijital altındır” ifadesini duymuş olabilirsiniz. Şimdi, bir değer deposu (ve bu konuda altından daha iyi bir değer deposu) olması açısından bu doğrudur. Ancak, gerçek değeriyle altın, takı ve elektronikte görülebilen, tutulabilen ve kullanılabilen somut bir şeydir. Bitcoin, böyle bir şey değil evet. Altın, fiziksel olarak maddi bir varlık olarak görülme ve kullanılma avantajlarına sahip olsa da, bunlar onu Bitcoin’den daha iyi bir değer deposu yapmaz.
Altını Bitcoin ile karşılaştıralım.
Altını depolaması ve saklaması zor ve zahmetlidir. Altını transfer etmesi oldukça zordur. Bölmesi, parçalaması oldukça zordur ve ticarete müsait değildir. Dünya üzerinde toplam miktarı bilinmemektedir. Ancak Bitcoin bunların aksine saklaması, transferi ve taşıması oldukça kolaydır ve toplam adedi 21 Milyon’dur.
ABD Dolarının “İç Değeri” nedir?
Bu doğru, hükümet tarafından basılan ve dağıtılan dolar banknotları hiçbir dayanak tarafından desteklenmiyor. Üzerilerinde güvenlik etiketleri olan kağıt gib değil mi? Değerli olmasının tek nedeni, hükümetin böyle söylemesi. Hükümet yolsuzluğunun, sadece birkaç yıl önce yaklaşık yüzde 54 milyonluk bir enflasyon oranına maruz kaldıktan sonra, ulusal para birimi olan Bolivar’ı fiilen işe yaramaz hale getirdiği Venezuela gibi ülkelerde bu oyunun yaşandığını gördük.
Bitcoin ile, hiç kimse tek başına bunun bir değeri olduğunu dikte edemez. Bunun yerine, Bitcoin ağının tamamı, talebine bağlı olarak Bitcoin’e belirli bir parasal değer atamayı kabul eder. Üstelik bunu, tüm itibari para birimlerinin desteklediği şiddet ve güç tehdidi olmadan yaparak. Bitcoin ağının değeri ve içinde gerçekleşen tüm işlemler, bir aracı olmadan otomatik olarak yönetilen blok zinciri tarafından güvence altına alınır.
Neden Kişisel Saklama?
Dün borsalardan Bitcoin almaya gittik. Ancak şu anda Coinbase’de tuttuğunuz Bitcoin teknik olarak henüz “sizin” değil. Birisi Coinbase hesabınızı (veya Coinbase’in kendisini) hacklerse, paranızı geri almanın veya suçu kimin işlediğini izlemenin bir yolu olmayacaktır.
Bilgisayar korsanları için endişelenmiyor olsanız bile, kendi kendine egemenlik için çabalamak Bitcoin felsefesinde yer alır; Sonuçta, hükümet merkezi bir borsada olduğu için bitcoin’inize erişebilir ve el koyabilirse, bu, bu merkezi olmayan varlığın amacını bozmuyor mu?
Bitcoin’inize “sahip olmak” ne anlama gelir?
Bitcoin’inize gerçekten sahip olmak ve onu korumak için, Bitcoin almak için kullandığınız herkese açık olarak paylaşılan fatura adresinin aksine, yalnızca erişiminizin olduğu kendi “özel anahtarlarınız” olması gerekir.
Özel Anahtarların Açıklaması
Özel anahtarlar, özünde Bitcoinimize erişmemize ve işlemlerimizi doğrulamamıza veya “imzalamamıza” izin veren çok karmaşık, rastgele oluşturulmuş şifrelerdir. Bu anahtarlar daha sonra 12 veya 24 kelimelik bir “tohum cümlesi” ile temsil edilir ve bu da bize daha fazlasını yapmamızı sağlar. özel anahtarlarımızı kolayca kaydedin, ezberleyin ve yedekleyin.
Coinbase gibi bir borsada Bitcoin’iniz, Coinbase’in özel anahtarlarınıza sahip olduğu bir “sıcak cüzdan” içinde saklanır. Anahtarlarınıza sahip oldukları için, eğer saldırıya uğrarlarsa, bitcoinlerini orada tutan herkes de öyle – evet.
Yalnızca özel anahtarlarınızın kontrolü sizde olduğunda, Bitcoin işlemleriniz üzerinde güvenli bir kontrole sahip olacaksınız.
Yine de, kendi kendine saklamanın, bu çekirdek ifadeleri çevrimdışı ve onlara erişiminizi kaybetmeyeceğiniz güvenli bir yerde tutmaktan sorumlu olduğunuz anlamına geldiğini unutmayın. Seed Kelimeleri fiziksel, paslanmaz çelik kartlara yedeklemenin yöntemleri olsa da, çevrimiçi bir şifre yöneticisinde saklamak kadar kolay değildir.
Güvenlik ve kripto para saklama hakkında daha detaylı bilgilendirme için “Sıcak – Soğuk Cüzdan Nedir” okumanızı tavsiye ederiz.
Bitcoin Küresel Sorunları Nasıl Çözüyor?
Bitcoin’deki değeri görememenizin nedeni, insanların bu tür bir esnekliğin arkasındaki değeri gösteren bir olayı deneyimleyene kadar, mahremiyetin ve ademi merkeziyetçiliğin faydalarını yozlaşmış devlet aktörlerine karşı dayanıklılık biçimleri olarak görmemeleridir. Ancak belki de Bitcoin sayesinde hayatları düzelmiş veya iyileştirilebilecek kişilerin hikayelerini dinleyerek, onu yeni bir ışık altında görmeye başlayacaksınız.
Bitcoin, bazıları için sadece başka bir yatırım varlığı değildir. Dünyadaki birçok insan için Bitcoin, özgür ve tatmin edici bir hayat yaşamak için ihtiyaç duydukları şeydir.
Şu anda 4,2 milyar insan otoriter yönetim altında yaşıyor ve 1,2 milyar insan çift veya üç haneli enflasyon yaşıyor. Şu anda bunu okuyan çoğumuz bu deneyimlere aşina değiliz, ancak gerçek şu ki, bu sorun düşündüğünüzden daha yaygın. Venezuela’da yaşanan korkunç enflasyon ve paranın değersizleşmesi durumu herkese yakın gelecek için korkutan bir senaryo oldu.
Sağlam Parayı Benimseme
Pek çoğu “ABD dolarına asla böyle bir şey olmayacak” diye iddia etse de olmamasını garanti edemez. Diğer fiat para birimleri ile ilgili olarak, ABD doları çok daha sağlam belki. Ancak Bitcoin ile karşılaştırıldığında, bu sadece daha uzun bir geri sayıma sahip saatli bir bomba. Savaşlar, yaptırımlar, piyasa hakimiyeti ve yolsuzluk yoluyla dünyadaki diğer herkes doların ve merkezi hükümetlerin istikrarına bağımlı hale geldi.
Ancak yavaş yavaş ülkeler, daha sağlam bir para biçimine geçmeleri gerektiğinin farkına varıyor.
7 Eylül 2021’de El Salvador, Bitcoin’i yasal ihale olarak resmi olarak benimseyen ilk ülke oldu.
Birçoğu bunun nasıl sonuçlanacağını görmek konusunda şüpheci olsa da (bitcoin hala benimseme ve istikrarın çok erken aşamalarında olduğu için), birçoğu umutlu. El Salvador hükümeti yozlaşırsa, vatandaşları birikimleri değer kaybetmeden servetlerini elinde tutabilecek. Bu ülkemiz, Lübnan, Afganistan ve diğer istikrarsız ülkelerdeki pek çok insan için de geçerki.
Bitcoin Yasaklanırsa Ne Olur?
Aslında Bolivya, Ekvador, Rusya, Hindistan, Çin, vb. birçok ülke Bitcoin’i bir şekilde yasaklamayı denedi. Bitcoin yasağı çıkarılmış olsa da, söz konusu yasağı zorlamanın bir yolu olmadı. Ancak Bitcoin’in – izinsiz, takma adlı bir değişim aracı olarak inşa edilmesinden dolayı, hükümetin özgür düşünceyi yasaklamaya çalışması kadar etkisiz kaldı. Yasal olarak yasaklayabilirler, ancak özgür düşünceyi durdurmanın tek yolu, kamuoyunu manipüle etmeye çalışmaktır. Muhtemelen insanların trajik bir şekilde yanlış bilgilendirildiği ve beyinlerinin yıkandığı birkaç senaryo hatırlayacaksınızdır.
Hükümet Neden Bitcoin’i Yasaklamak İstesin Ki?
Merkez bankacılığının gücünü elinde tutmaya çalışan hükümetler, Bitcoin’i toplumun iyileşmesine karşı çalışan bir kötülük olarak çerçevelemeye çalışıyorlar.
Bitcoin ve kripto varlıklara karşıtlığı ile bilinen ABD’li Senatör Elizabeth Warren “kripto para birimleri, hükümetin zaman içinde güçlü ekonomik büyümeyi sürdürme yeteneğini baltalıyor… Çevrimiçi hırsızlık, uyuşturucu kaçakçılığı, fidye saldırıları ve diğer yasa dışı faaliyetlerin tümü kripto ile daha kolay hale getirildi. Uzmanlar, geçen yıl suçlulara 412 milyon dolardan fazla ödendiğini tahmin ediyor” açklamalarında bulunmuştu.
Yine de, o ve diğer politikacılar, Birleşmiş Milletler’in tahminlerine göre, kripto para birimlerinden yaklaşık 400 kat daha fazla, her yıl dünya çapında 800 milyar dolar ile 2 trilyon dolar arasında fiat paranın aklandığından bahsetmiyorlar. 2020’de, tüm kripto para birimi faaliyetlerinin suç payı sadece %0,34 idi.
Hükümet şu anda ekonomik büyümeyi teşvik etmek için maliye ve para politikasını manipüle ederek ekonomiyi düzenliyor. Ancak hükümete güvenmek, dürüstlükten yoksun, lobicilik temelinde kararlar alan ve insanlara ne olduğunu umursamadan büyük bankaları mutlu bir şekilde kurtaran insanlara güvenmektir. Örnek olarak 2008 Mali Krizine bakabilirsiniz.
Çin’de Bitcoin, öyle ya da böyle sayısız kez “yasaklandı”. Genel olarak, Çin’in duruşu, kontrol edilebilecek ve izlenebilecek bir dijital yuan (bir CBDC: merkez bankası dijital para birimi) oluşturmak istediklerinden, Bitcoin karşıtı oldu. Bitcoin, merkezi kontrole sahip olanları korkutuyor. Devletlerin aklındaki soru aslında şu. “Ya insanlar artık manipüle edemeyeceğimiz bir şey seçerse?” Bu yüzden durdurmaya çalışıyorlar.
Hükümet Bitcoin veya kripto para birimlerini yasaklamaya çalışırsa, kripto para topluluğunun dünya çapında medyanın dikkatini çeken büyük bir geri dönüşü büyük olasılıkla sonuçlanacak ve daha önce Bitcoin ile hiç ilgilenmemiş insanların şimdi onu incelemeye başlamasına neden olacak.
Bitcoin Fiat’ın Yerini Alacak mı?
Bu konuda birkaç senaryo var. Bazı insanlar itibari paranın asla ortadan kalkmayacağını düşünürken, diğerleri Bitcoin’in mevcut finansal sistemi tamamen alt üst edeceğini düşünüyor. Ne olursa olsun, bir şey doğru kalıyor: Bitcoin asla kaybolmayacak ve küresel finansal sistemde giderek daha yaygın bir rol oynamaya devam edecek.
Daha önce gerçekleşmemiş bir senaryo olduğu için Bitcoin tam bir fiat revizyonu yapması olası görünmüyor. En azından yakın gelecekte. Bunun yerine, küresel benimsemeye giden yol, daha çok kendi kendine egemen servet depolarını seçen bireyler gibi görünecek. Bitcoin izinsiz olduğu için, doğru gizlilik önlemlerinin alınması, Bitcoin’i yasadışı yerlerde bile kullanabileceğiniz ve tutabileceğiniz anlamına geldiğini unutmayın.
CBDC’ler: Merkez Bankası Dijital Para Birimleri
Pek çok politikacı, hükümetlerin para politikaları üzerinde merkezi otoritelerini elinde tutmasına izin verecek merkezi bir dijital para birimi olan CBDC’lerin uygulanması çağrısında bulundu. Bu, uygulanırsa, bugün hala kullandığımız nakit sisteminden daha az mahremiyet ile gelebilir. Bunun kripto para endüstrisinin sonunu getireceğini düşünüyorlar. Aksine pek çok insan, potansiyel olarak gizlilik ve kişisel güvenlik ihlalleri uygulayan dijital yuan gibi CBDC’lerden korktuğu için gerçek kripto varlıklara yönelecektir.
Sonuç
Bitcoinin bizlere küresel ekonomik düzene karşı durabilme adına çok büyük bir yardımcı olduğundan bahsettik. Yaratıcısının kendisini anonim kılması ve en ufak bir ipucu bile bırakmaması icadının aslında insanlık için yaptığının en önemli göstergesi. 2008 Krizinden sonra insanlığı kapitalist, enflasyonist ve baskıcı düzenden kurtarma adına icat edildiği düşünülen Bitcoin, bizlere sonsuz bir evrenin de kapılarını açtı. Bitcoin siyasi bir başkaldırış değil ve olamaz da. Bitcoin insanlık için yapılmış çalışmalardan biri. Tarih boyu hayat kurtaran aşılar, buluşlar, icatlar gibi. Bugün finans haricinde bir çok sektörde blok zincir teknolojisi kullanılıyor.
İnsanoğlu yepyeni bir çağa girdi. Yakın gelecekte Bitcoin ve kripto varlıkların tanınması, yayılması çok daha fazla olacak ve büyümesi katlanarak artacak. İnsanlık kripto varlıkları oyun, kumar, eğlence olarak görmeyi uzun bir süre önce bıraktı. Dünyada bir çok insan oldukça yoğun bir şekilde bu teknolojiyi adapte etmeye çalışıyor. Ülkemizde de bir çok grup, firma bulunmakta ve iyi işler çıkarmaktadır. Devamının gelmesi ve artması dileğiyle.
