Ethereum için Yenilikçi Bir ZK Katmanı ve Kullanım Alanları

Aligned, Ethereum ağına bağlı, merkeziyetsiz bir ağ olarak Zero-Knowledge (ZK) ve geçerlilik kanıtlarını doğrulayan ve sonuçları Ethereum’a gönderen bir sistemdir. Bu sistem, yüksek işlem hacmi, düşük maliyetli kanıt doğrulama ve düşük gecikme süresi sunmayı amaçlıyor.

Aligned’ın misyonu, Ethereum’un yol haritasını hızlandırmak ve doğrulanabilir hesaplamaların benimsenmesini sağlamak için ZK ve geçerlilik kanıtlarının hızlı ve ekonomik doğrulamasını mümkün kılmaktır. Bu amaçla çıktığı yatırım turlarında toplamda 23 milyon dolara yakın fon topladılar. HACK VC liderliğinde, dao5, Nomad capital, Symbotic, StarkWare, Leminscap gibi önemli fonlar tarafından destekleniyor.

Aligned’ın Getirdiği Değer Günümüz blockchain modelleri, her bir düğümün her işlemi yeniden yürütmesi gerektiğinden verimsizdir. ZK kanıtları, bu sorunu çözerek, büyük hesaplamaların kısa kanıtlarla doğrulanmasını sağlar. Bu, işlem yükünü zincir dışına taşıyarak işlem hacmini artırır ve operasyonel maliyetleri düşürür. Aligned aynı zamanda yüksek güvenliği korur ve doğrulama sonuçlarının geçerli olduğundan emin olur. Nasıl mı? Yeniden stake edilmiş ETH ile güvence altına alınan bir bilgisayar ağı (EigenLayer operatörleri) kullanarak.

Bu değerleri ön plana çıkardığı ve hali hazırda işleyen sistemlere yönelik önemli geliştirmeler sunduğu için birçok ekosistem partnerine sahipler. Union, Mina, Swell, Anoma, Kakarot ve Gevulot gibi onlarca önemli projeler ile partnerlikleri bulunuyor.

Kullanım Alanları

• Rollup ve Uygulama Zincirleri için Yumuşak Kesinlik: Aligned, ZK kanıtlarının hızlı doğrulamasını sağlayarak rollup’lar veya diğer uygulamalar için yumuşak kesinlik sunar.
• Hızlı Köprüleme: ZK köprüleri, bir zincirin mevcut durumunun doğru olduğunu göstermek için kısa bir kanıt gerektirir. Aligned, bu kanıtların düşük maliyetle ve düşük gecikmeyle doğrulanmasını sağlar.
• Yeni Uzlaşma Katmanları: Rollup’lar ve niyet tabanlı sistemler için Aligned ve EigenDA kullanılarak yeni uzlaşma katmanları oluşturulabilir.
• SNARK Tabanlı P2P Protokolleri: Ödeme sistemleri ve sosyal ağlar gibi SNARK tabanlı P2P protokolleri.
• Ethereum ile Uyumlu Alternatif L1’ler: Hızlı köprüleme benzeri bir yapı sunar.
• Doğrulanabilir Makine Öğrenimi (ML): Aligned, zkVM’lerden gelen kanıtların Ethereum’dan çok daha düşük maliyetle doğrulanmasını sağlar.
• Kimlik Protokolleri için Ucuz Doğrulama ve Uyum: Kimlik protokollerinin doğrulanması ve uyumu için düşük maliyetli çözümler sunar.
• ZK Oracles: Zincir dışı bilgilerin doğrulanmasını ve bu verilerle hesaplama yapılmasını sağlar.
• Yeni Kimlik Doğrulama Protokolleri: Web tarayıcınızda gösterilen verilerin kanıtlarını oluşturabilir ve Ethereum’da doğrulatabilirsiniz.
• ZK Yardımcı İşlemci: Blockchain’den karmaşık hesaplamaların daha verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
• Şifreli Mempool’lar: Şifrelemenin doğruluğunu göstermek için SNARK’lar kullanılır.
• Yanlış Bilgi ve Sahte Haber Protokolleri: Bir görüntü veya sesin belirli bir cihazdan geldiğini kanıtlayabilir ve yayınlanan bir görüntünün belirli dönüşümlerden geçtiğini gösterebilir.
• Zincir Üzeri Oyunlar: Aligned, oyunlar için de kullanılabilir.

Aggregation Mode , genel bir kanıtlayıcı/doğrulayıcı kullanarak, birkaç günde bir DA katmanından gelen kanıtları alır ve tüm bu kanıtların doğrulamasının kanıtını üretir. Genel kanıtlayıcı, SP1, Risc0 veya Nexus sanal makinesi gibi genel Rust kodunu kanıtlayabilen bir sanal makineye dayanabilir. Kanıtların doğrulamasının kanıtı, Rust’ta yazılmış ilgili doğrulayıcı kodları kullanılarak yapılır. Doğrulama, bir ağaç yapısı kullanılarak gerçekleştirilebilir.

İlk adımda, tüm kanıtlar sanal makinenin yürütülmesinin kanıtlarına dönüştürülerek kanıt birliği sağlanır

Daha sonra, kanıtların doğrulamasını tekrar tekrar kanıtlayarak kanıt boyutunu küçültebiliriz, bu süreç ağaç diyagramında gösterilmiştir

Aligned kullanılarak geliştirilen projelerden birine örnek, Mina ve Ethereum arasında geliştirilmekte olan köprüdür. Bu köprü, ZK kanıt doğrulaması için Aligned’ın hızlı modunu kullanmaktadır. Anlaşılır olması için gerçekleşecek sıralı işlemlerin bir şemasını aşağıya ekliyorum. Geliştirilen bu köprü hakkında daha detaylı bilgi almak için Aligned’ın yayınladığı makaleyi inceleyebilirsiniz.

Son Söz

Aligned, Ethereum’un işlem kapasitesini ve verimliliğini artırarak, blockchain teknolojisinin daha geniş bir alanda kullanılmasını mümkün kılar. Bu yenilikçi yaklaşım, gelecekte daha fazla provable uygulamanın geliştirilmesine olanak tanıyacaktır.

İnternetin geleceğinin kanıtlanabilir olacağını biliyoruz. Aligned bu yolda, hızlı ve ucuz doğrulamayı etkinleştirerek bütünlüğünü garantilemek istiyor. Sonuç olarak; Aligned, Ethereum ve tüm internet için bütünlük katmanı olabilecek.